[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Czy to jednak jest dużo bardziej  oczywiste" niż  fakt", że elektron niemoże równoczeÅ›nie być falÄ… i czÄ…stkÄ…? Zdrowy rozsÄ…dek zostaÅ‚ już poddany próbie jakoprzewodnik po kwantowej rzeczywistoÅ›ci i nie wypadÅ‚ najlepiej.JednÄ… rzeczÄ…, którÄ… wiemy napewno o Å›wiecie kwantów, to to, że nie należy ufać zdrowemu rozsÄ…dkowi i wierzyć jedynie w to,138 co bezpoÅ›rednio widzimy lub wykrywamy przy użyciu instrumentów.Nie wiemy, co siÄ™ dziejewewnÄ…trz pudÅ‚a, jeżeli nie zajrzymy do Å›rodka.Dyskusja wokół kota w pudle trwa już ponad pięćdziesiÄ…t lat.Jedna ze szkół twierdzi, że nie maproblemu, gdyż sam kot jest caÅ‚kowicie zdolny do oceny, czy jest żywy czy martwy; Å›wiadomośćkota wystarcza, aby wywoÅ‚ać kolaps funkcji falowej.Ryc.9.21.Diagram Feynmana, na którym przedstawione jest oryginalne oddziaÅ‚ywanie kilku czÄ…stek zarejestrowaneprzez komorÄ™ pÄ™cherzykowÄ….Zjawisko opisane przez Fritjofa CaprÄ™ w Tao fizykiRyc.9.22.Pojedynczy proton uwikÅ‚any w sieć wirtualnych oddziaÅ‚ywaÅ„ (K.Ford, The World of Elementary Particles[Zwiat czÄ…stek elementarnych], Blaisdell, New York 1963).%7Å‚adna czÄ…stka we wszechÅ›wiecie nie jest samotna - przezcaÅ‚y czas ma wirtualne towarzystwoGdzie w takim razie przebiega granica? Czy mrówka byÅ‚aby Å›wiadoma, co siÄ™ dzieje, albobakteria? RozumujÄ…c w przeciwnym kierunku, możemy wyobrazić sobie czÅ‚owieka ochotnika (totylko eksperyment myÅ›lowy), który zajmie miejsce kota w pudle.Ochotnik ten jest czasemokreÅ›lany mianem przyjaciela Wignera, od Eugene'a Wignera, fizyka, który poÅ›wiÄ™ciÅ‚ wiele pracynad wariantami eksperymentu z kotem w pudle, i który, nawiasem mówiÄ…c, byÅ‚ szwagrem Diraca.Ochotnik jest oczywiÅ›cie kompetentnym obserwatorem majÄ…cym kwantowo-mechanicznÄ… zdolnośćzapadania funkcji falowych.Gdy otworzymy pudÅ‚o i okaże siÄ™, że szczęśliwie znalezliÅ›my go przyżyciu, możemy być pewni, że nie opowie nam o żadnych mistycznych doznaniach, ale po prostustwierdzi, że radio aktywna próbka nie wyprodukowaÅ‚a żadnych czÄ…stek w wyznaczonym czasie.139 Mimo to dla obserwatora z zewnÄ…trz - dopóki nie zaglÄ…dnie do Å›rodka - jedynym poprawnymsposobem opisu sytuacji wewnÄ…trz pudÅ‚a jest superpozycja stanów.Ryc.9.23.Proton, antyneutron i pion wyÅ‚aniajÄ… siÄ™ z nicoÅ›ci jako fluktuacja próżni i po krótkiej chwili ulegajÄ… anihilacji(A).To samo oddziaÅ‚ywanie można przedstawić jako pÄ™tlÄ™ w czasie, wokół której Å›cigajÄ… siÄ™ proton i neutron, a pionÅ‚Ä…czy jej dwa koÅ„ce (B).Oba diagramy sÄ… równoważneRyc.9.24.Na podobnej zasadzie jeden proton może gonić wÅ‚asny ogonPrzykÅ‚ad ten można ciÄ…gnąć bez koÅ„ca.Wyobrazmy sobie, że ogÅ‚osiliÅ›my zaintrygowanemuÅ›wiatu zamiar przeprowadzenia tego eksperymentu, lecz aby uniknąć kÅ‚opotów z prasÄ…,wykonaliÅ›my go za zamkniÄ™tymi drzwiami.Nawet gdy już otworzymy pudÅ‚o i albo przywitamynaszego przyjaciela, albo wyciÄ…gniemy jego zwÅ‚oki, dziennikarze na zewnÄ…trz wciąż nie bÄ™dÄ…wiedzieć, jaki jest wynik.Z ich punktu widzenia caÅ‚y budynek laboratorium jest superpozycjÄ…stanów.I tak dalej, w nieskoÅ„czoność.Przypuśćmy jednak, że zastÄ…pimy przyjaciela Wignera komputerem, który może równie dobrzezarejestrować informacjÄ™ o rozpadzie radioaktywnym lub jego braku.Czy komputer możespowodować kolaps funkcji falowej (przynajmniej wewnÄ…trz pudÅ‚a)? Dlaczego nie? Zgodnie zjeszcze innym punktem widzenia nie jest istotne, czy rezultat eksperymentu pozna czÅ‚owiek bÄ…dzw ogóle jakakolwiek żywa istota, ale to, czy wynik na poziomie kwantowym zostaÅ‚ zarejestrowanylub w inny sposób wywarÅ‚ wpÅ‚yw na makroÅ›wiat.Radioaktywny atom może znajdować siÄ™ wsuperpozycji stanów, ale gdy tylko licznik Geigera zacznie  szukać" produktów rozpadu, atom jestzmuszony do przejÅ›cia w jeden ze stanów i podjąć decyzjÄ™, czy siÄ™ rozpadÅ‚ czy nie.Tak wiÄ™c, w odróżnieniu od myÅ›lowego doÅ›wiadczenia EPR, eksperyment z kotem w pudlerzeczywiÅ›cie zawiera aspekty paradoksalne.Nie da siÄ™ go pogodzić z ortodoksyjnÄ… interpretacjÄ…kopenhaskÄ…, jeÅ›li nie uzna siÄ™  realnoÅ›ci" martwo-żywego kota.Ta konkluzja skÅ‚oniÅ‚a Wignera iJohna Wheelera do rozważenia możliwoÅ›ci, że ze wzglÄ™du na nieskoÅ„czony Å‚aÅ„cuchprzyczynowo-skutkowy caÅ‚y wszechÅ›wiat może  realnie" istnieć dlatego, że jest obserwowanyprzez inteligentne istoty.Najbardziej paradoksalna ze wszystkich konsekwencji teorii kwantowej -140 koncepcja oparta na doÅ›wiadczeniu nazwanym przez Wheelera eksperymentem z opóznionymwyborem - jest bezpoÅ›rednim sukcesorem kota Schrödingera.WszechÅ›wiat współuczestniczÄ…cyWheeler napisaÅ‚ wiele tysiÄ™cy słów na temat interpretacji teorii kwantowej, w wielu różnychpublikacjach w okresie czterdziestu lat pracy88.Zapewne najlepszym przedstawieniem koncepcji współuczestniczÄ…cego wszechÅ›wiata" jest jego artykuÅ‚, który ukazaÅ‚ siÄ™ w Some Strangeness inthe Proportion, sprawozdaniu (pod red.Harry'ego Woolfa) z sympozjum z okazji setnej rocznicyurodzin Einsteina.W pracy tej (rozdziaÅ‚ 22 sprawozdania) Wheeler wspomina anegdotÄ™ zprzeszÅ‚oÅ›ci, gdy na przyjÄ™ciu graÅ‚ w dwadzieÅ›cia pytaÅ„ [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • centka.pev.pl
  •