[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Kwas glutaminowy.Prawdopodobnie głów-ny przekaźnik pobudzający w mózgu.Podsumowując podstawowe wiadomościo komórkach nerwowych, nalży zwrócićuwagę na fakt, że inaczej funkcjonuje włóknonerwowe, a inaczej cała komórka, która łą-cząc się poprzez synapsy z innymi komórka-mi, tworzy z nimi tkankę nerwową o olbrzy-mich możliwościach funkcjonalnych.Możli-wości te stwarza kombinacja właściwościneuronów i tworzonych przez nie synaps.3.3Organizacja układunerwowegoUkład nerwowy składa się z wielu strukturwzajemnie ze sobą powiązanych.Organizacjęstrukturalną układu nerwowego ilustruje ry-cina 3-9.Ośrodkowy układ nerwowy żawierawszystkie neurony mózgowia i rdzenia krę-gowego oraz większośC ciał neuronów two-rzących układ obwodowy.Obwodowy układnerwowy składa się z nerwów łączącychośrodkowy układ nerwowy z pozostałymiczęściami organizmu oraz ze zwojów zawiera-jących liczne połączenia synaptyczne.Zgod-nie z podanym na rycinie 3-9 schematem, ob-wodowy układ nerwowy podzielony jest nadwie części: somatyczną i autonomiczną.Układ nerwowyOśrodkowy Obwodowyukład nerwowy układ nerwowyMózgowie Rdzeń kręgowy Autonomiczny Somatycznyukład nerwowy układ nerwowyParasympatyczny Sympatycznyukład nerwowy układ nerwowy0rganiza~ja strukturalna ukMdu nerwowegoRYCINA 3·9I D 4 B10L001~INE MECMANIZMr ZACM0WA1Ośrodkowyukład nerwowyDrogi Drogiaferentne ~ ~ ~ ~ eferentneEfektory0rganiza~ja funkcjonalna ukMdunerwowegoRóg tylnyIstota szaraKanał środkIstota białaR6g przednPrzekrój rdzenia kręgowego· RYCINA 3·11RYCINA 3·10Wspomniane podziały mają przede wszy-stkim znaczenie opisowe.W rzeczywistościukład nerwowy działa w sposób zintegrowa-ny, tworząc jeden złożony system funkcjonal-ny.Dwanaście par nerwów czaszkowychi trzydzieści jeden par nerwów rdzeniowychstale dostarcza z narządów odbiorczych, tojest receptorów, do ośrodkowego układunerwowego informacje o świecie zewnętrz-nym (a także o stanie samego organizmu)oraz przekazuje zwrotnie "rozkazy" z ośrod-kowego układu nerwowego do narządów wy-konawczych, zwanych efektorami.Receptory są wrażliwe na wszelkie zmia-ny warunków zewnętrznych i wewnętrznych.Kiedy pobudzenie receptora, powstałe w wy-niku działania bodźca, osiąga wartość progo-wą, do ośrodkowego układu nerwowego do-chodzą impulsy nerwowe.Dzięki tym impul-som organizm otrzymuje informację o śro-dowisku i podejmuje odpowiednie działania.W sposób bardzo uproszczony regulację za-chowania przedstawia rycina 3-10.Pod wpływem oddziaływania bodźców ak-tywizowane są receptory Impulsy nerwowepoprzez włókna czuciowe (sensory fibeys) ob-wodowego układu nerwowego dochodzą doośrodkowego układu nerwowego, w którymnastępuje integracja informacji.Następniewłóknami ruchowymi (motor fzbeys) imlsy nerwowe podążają do mięśni i gruczo~(efektorów).Wszystkie części układu nerwego współdziałają ze sobą tak, że na wyda:nia zachodzące w jednych strukturach vviwają procesy przebiegające w innych.Olzują to na rycinie 3-10 dwukierunkowe p·czenia ośrodkowego układu nerwowego zwodem.3.3.iOśrodkowy układ nerwowyOśrodkowy układ nerwowy składaz dwóch podstawowych części: mózgov~chronionego przez kości czaszki, i rdzekręgowego, ukrytego w kanale rdzeniowkręgosłupa.3.3.1.1Rdzeń kręgowyRdzeń kręgowy przebiega w kanale krę,wym od podstawy czaszki do poziomu piwszych kręgów lędźwiowych.Na przekrpoprzecznym rdzenia kręgowego (zob.r3-11) widać dwa różniące się od siebie obyry - istotę szarą (gray mattey) i otaczając.istotę białą (wbite matter).PSTCM0l0GIA f11J0LOGICINA 1 0 5iowy ~ T ~~ Neuron czuciowyNeuron Qośredniczącytuk odruchowy: a) monosynaptyczny, b~ polisynaptyczny~ ~nrc~wa s-::Istota szara składa sig w przeważającejczęści z ciał komórek nerwowych, istotę bia-łą zaś tworzą zmielinizowane włókna, przeno-szące impulsy nerwowe w kierunku wstępu-jącym, zstępującym, a także poprzecznym.Rdzeń kręgowy pełni dwie bardzo ważnefunkcje: pośredniczy w wymianie informacjipomiędzy obwodem a mózgowiem oraz kon-troluje i odpowiada za realizację odruchówrdzeniowych (spinal reflexes).Uderzenie w §cięgno poniżej rzepki kola-nowej powoduje zazwyczaj wyprostowaniezgiętej nogi.Jest to odruch kolanowy - jedenz najprostszych odruchów rdzeniowych.Narycinie 3-12a przedstawiona jest droga, jakąprzebywa impuls nerwowy od pobudzonegoreceptora do wykonującego reakcję efektora;droga ta określana jest jako łuk odruchowy(reflex arc).Widzimy, że w realizacji tego odruchuuczestniczą zaledwie dwa neurony - neuronczuciowy, doprowadzający pobudzenie z re-ceptora do rdzenia kręgowego, i neuron ru-chowy, przekazujący pobudzenie z rdzeniakręgowego do efektora.Mamy tu do czynie-nia z monosynaptycznym łukiem odrucho-wym, gdyż zawiera on tylko jedno połączeniesynaptyczne.Nie wszystkie odruchy rdzeniowe są takproste jak odruch kolanowy.Większość toodruchy oparte na polisynaptycznych łukachodruchowych.Oznacza to, że pomiędzy neu-ronem czuciowym i ruchowym znajdują się in-ne komórki nerwowe - neurony pośredni-czące (interneurons) (zob.ryc.3-12b).Neurony pośredniczące mogą tworzyć ca-łe łańcuchy i sieci neuronalne o niezwykleskomplikowanej konfiguracji.Dzięki nim in-formacja z komórek czuciowych dociera domózgowia, a przede wszystkim do kory móz-gowej.Dzieje się to w trzech etapach.W za-leżności od rodzaju czucia neurony czucioweprzekazują pobudzenie do neuronbw drugo-rzędowych, znajdujących się w rdzeniu krę-gowym lub w rdzeniu przedłużonym.Neuro-ny drugorzędowe pobudzają z kolei neuronytrzeciorzędowe, zlokalizowane w strukturzemózgowia zwanej wzgórzem.Aksony neuro-nów trzeciorzędowych podążają do specyficz-nych dla danego czucia obszarów kory móz-gowej.Neurony pośredniczące umożliwiająrównież wpływ wyższych struktur układunerwowego na procesy zachodiące w rdze-niu kręgowym i na obwodzie.3.3.1.2MózgowieMózgowie to część ośrodkowego układu ner-wowego zawarta w puszce mózgowej czaszki.Stanowi ono zaledwie 2-2,5~ wagi ciała, aleO 6 ~ B10L0GICZNE MECHANIZMY ZA~NOWANIAmodzelowatei~MiędrymózgowieTyłomózgowiePrzekrój :trzalkowy mózgowias~ Brawa 3.»pochłania aż 20°~ zaopauzenia organizmuw tlen i glukózę.Świadczyć to może o inten-sywności procesów fizjologicznych zachodzą-rych w tym narządzie [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl centka.pev.pl
.Kwas glutaminowy.Prawdopodobnie głów-ny przekaźnik pobudzający w mózgu.Podsumowując podstawowe wiadomościo komórkach nerwowych, nalży zwrócićuwagę na fakt, że inaczej funkcjonuje włóknonerwowe, a inaczej cała komórka, która łą-cząc się poprzez synapsy z innymi komórka-mi, tworzy z nimi tkankę nerwową o olbrzy-mich możliwościach funkcjonalnych.Możli-wości te stwarza kombinacja właściwościneuronów i tworzonych przez nie synaps.3.3Organizacja układunerwowegoUkład nerwowy składa się z wielu strukturwzajemnie ze sobą powiązanych.Organizacjęstrukturalną układu nerwowego ilustruje ry-cina 3-9.Ośrodkowy układ nerwowy żawierawszystkie neurony mózgowia i rdzenia krę-gowego oraz większośC ciał neuronów two-rzących układ obwodowy.Obwodowy układnerwowy składa się z nerwów łączącychośrodkowy układ nerwowy z pozostałymiczęściami organizmu oraz ze zwojów zawiera-jących liczne połączenia synaptyczne.Zgod-nie z podanym na rycinie 3-9 schematem, ob-wodowy układ nerwowy podzielony jest nadwie części: somatyczną i autonomiczną.Układ nerwowyOśrodkowy Obwodowyukład nerwowy układ nerwowyMózgowie Rdzeń kręgowy Autonomiczny Somatycznyukład nerwowy układ nerwowyParasympatyczny Sympatycznyukład nerwowy układ nerwowy0rganiza~ja strukturalna ukMdu nerwowegoRYCINA 3·9I D 4 B10L001~INE MECMANIZMr ZACM0WA1Ośrodkowyukład nerwowyDrogi Drogiaferentne ~ ~ ~ ~ eferentneEfektory0rganiza~ja funkcjonalna ukMdunerwowegoRóg tylnyIstota szaraKanał środkIstota białaR6g przednPrzekrój rdzenia kręgowego· RYCINA 3·11RYCINA 3·10Wspomniane podziały mają przede wszy-stkim znaczenie opisowe.W rzeczywistościukład nerwowy działa w sposób zintegrowa-ny, tworząc jeden złożony system funkcjonal-ny.Dwanaście par nerwów czaszkowychi trzydzieści jeden par nerwów rdzeniowychstale dostarcza z narządów odbiorczych, tojest receptorów, do ośrodkowego układunerwowego informacje o świecie zewnętrz-nym (a także o stanie samego organizmu)oraz przekazuje zwrotnie "rozkazy" z ośrod-kowego układu nerwowego do narządów wy-konawczych, zwanych efektorami.Receptory są wrażliwe na wszelkie zmia-ny warunków zewnętrznych i wewnętrznych.Kiedy pobudzenie receptora, powstałe w wy-niku działania bodźca, osiąga wartość progo-wą, do ośrodkowego układu nerwowego do-chodzą impulsy nerwowe.Dzięki tym impul-som organizm otrzymuje informację o śro-dowisku i podejmuje odpowiednie działania.W sposób bardzo uproszczony regulację za-chowania przedstawia rycina 3-10.Pod wpływem oddziaływania bodźców ak-tywizowane są receptory Impulsy nerwowepoprzez włókna czuciowe (sensory fibeys) ob-wodowego układu nerwowego dochodzą doośrodkowego układu nerwowego, w którymnastępuje integracja informacji.Następniewłóknami ruchowymi (motor fzbeys) imlsy nerwowe podążają do mięśni i gruczo~(efektorów).Wszystkie części układu nerwego współdziałają ze sobą tak, że na wyda:nia zachodzące w jednych strukturach vviwają procesy przebiegające w innych.Olzują to na rycinie 3-10 dwukierunkowe p·czenia ośrodkowego układu nerwowego zwodem.3.3.iOśrodkowy układ nerwowyOśrodkowy układ nerwowy składaz dwóch podstawowych części: mózgov~chronionego przez kości czaszki, i rdzekręgowego, ukrytego w kanale rdzeniowkręgosłupa.3.3.1.1Rdzeń kręgowyRdzeń kręgowy przebiega w kanale krę,wym od podstawy czaszki do poziomu piwszych kręgów lędźwiowych.Na przekrpoprzecznym rdzenia kręgowego (zob.r3-11) widać dwa różniące się od siebie obyry - istotę szarą (gray mattey) i otaczając.istotę białą (wbite matter).PSTCM0l0GIA f11J0LOGICINA 1 0 5iowy ~ T ~~ Neuron czuciowyNeuron Qośredniczącytuk odruchowy: a) monosynaptyczny, b~ polisynaptyczny~ ~nrc~wa s-::Istota szara składa sig w przeważającejczęści z ciał komórek nerwowych, istotę bia-łą zaś tworzą zmielinizowane włókna, przeno-szące impulsy nerwowe w kierunku wstępu-jącym, zstępującym, a także poprzecznym.Rdzeń kręgowy pełni dwie bardzo ważnefunkcje: pośredniczy w wymianie informacjipomiędzy obwodem a mózgowiem oraz kon-troluje i odpowiada za realizację odruchówrdzeniowych (spinal reflexes).Uderzenie w §cięgno poniżej rzepki kola-nowej powoduje zazwyczaj wyprostowaniezgiętej nogi.Jest to odruch kolanowy - jedenz najprostszych odruchów rdzeniowych.Narycinie 3-12a przedstawiona jest droga, jakąprzebywa impuls nerwowy od pobudzonegoreceptora do wykonującego reakcję efektora;droga ta określana jest jako łuk odruchowy(reflex arc).Widzimy, że w realizacji tego odruchuuczestniczą zaledwie dwa neurony - neuronczuciowy, doprowadzający pobudzenie z re-ceptora do rdzenia kręgowego, i neuron ru-chowy, przekazujący pobudzenie z rdzeniakręgowego do efektora.Mamy tu do czynie-nia z monosynaptycznym łukiem odrucho-wym, gdyż zawiera on tylko jedno połączeniesynaptyczne.Nie wszystkie odruchy rdzeniowe są takproste jak odruch kolanowy.Większość toodruchy oparte na polisynaptycznych łukachodruchowych.Oznacza to, że pomiędzy neu-ronem czuciowym i ruchowym znajdują się in-ne komórki nerwowe - neurony pośredni-czące (interneurons) (zob.ryc.3-12b).Neurony pośredniczące mogą tworzyć ca-łe łańcuchy i sieci neuronalne o niezwykleskomplikowanej konfiguracji.Dzięki nim in-formacja z komórek czuciowych dociera domózgowia, a przede wszystkim do kory móz-gowej.Dzieje się to w trzech etapach.W za-leżności od rodzaju czucia neurony czucioweprzekazują pobudzenie do neuronbw drugo-rzędowych, znajdujących się w rdzeniu krę-gowym lub w rdzeniu przedłużonym.Neuro-ny drugorzędowe pobudzają z kolei neuronytrzeciorzędowe, zlokalizowane w strukturzemózgowia zwanej wzgórzem.Aksony neuro-nów trzeciorzędowych podążają do specyficz-nych dla danego czucia obszarów kory móz-gowej.Neurony pośredniczące umożliwiająrównież wpływ wyższych struktur układunerwowego na procesy zachodiące w rdze-niu kręgowym i na obwodzie.3.3.1.2MózgowieMózgowie to część ośrodkowego układu ner-wowego zawarta w puszce mózgowej czaszki.Stanowi ono zaledwie 2-2,5~ wagi ciała, aleO 6 ~ B10L0GICZNE MECHANIZMY ZA~NOWANIAmodzelowatei~MiędrymózgowieTyłomózgowiePrzekrój :trzalkowy mózgowias~ Brawa 3.»pochłania aż 20°~ zaopauzenia organizmuw tlen i glukózę.Świadczyć to może o inten-sywności procesów fizjologicznych zachodzą-rych w tym narządzie [ Pobierz całość w formacie PDF ]