Z dziejów kultury węgierskiej w pónym redniowieczu 2006

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Oba dzieła posiadająiluminacje.Historycy sztuki uważają, iż pierwszy pochodzi najprawdopodobniej z warsztatuAttavante, drugi natomiast wykonany został przez Gherardo i Monte di Giovanni11.Zostałyone podarowane Bibliotece Narodowej im.Sz�ch�nyiego przez samego Benito Mussoliniegow 1927 r.Warto pamiętać o tym fakcie słuchając wypowiadanych dziś takich otoeufemizmów: Włochy były pierwszą ze zwycięskich potęg, które po wojnie okazałyWęgrom w tak konkretny i namacalny sposób swoją przyjazń 12.Faktom nie da się zaprzeczyć: był to pierwszy wyłom z międzynarodowej izolacjiWęgier po układzie w Trianon13.Jednakże ten włoski gest przyjazni poprzedzony został przezpewne propozycje polityczne złożone przez Węgry Jugosławii.Dalsze układy pomiędzy tymidwoma państwami zostały zablokowane przez Mussoliniego prowadzącego politykę włoskiejdominacji na Bałkanach.Jej częścią był plan otoczenia Jugosławii.Zbliżeniu pomiędzyWęgrami Horthyego a Włochami Mussoliniego towarzyszył gest dyplomatyczny w politycekulturalnej zwrot dwóch rękopisów.Stosowny dekret nosi datę 13 stycznia 1927,a ratyfikowany został 14 lipca.W tym czasie Kuno Klebelsberg, minister Oświaty i WyznańReligijnych złożył w Rzymie wizytę, która miała przygotować przyjazd premiera Istv�naBethlena.Bethlen prowadził w Rzymie pomiędzy 4 a 6 kwietnia rozmowy, które zakończyłysię podpisaniem traktatów o przyjazni, współpracy i sądach arbitrażowych pomiędzy obomakrajami.Mussolini obiecał także w sekrecie zwrócić Węgrom broń, którą przejęły Włochy polikwidacji Monarchii.W styczniu następnego roku austriackie służby graniczne przechwyciłyna granicy węgierskiej transport pięciu wagonów broni.Zwrot dwóch kodeksów należyrozpatrywać w świetle opisanych tu wydarzeń politycznych14.9Ernesto Milano, Codici Corviniani conservati alla Biblioteca Estense Universitaria di Modena e prospettive didigitalizzazione e/o riproduzione in facsimile.- A Modenai Egyetemi Estense K�nyvt�r corvin�i �s a digit�lisfeldolgoz�s �s/vagy a hasonm�s kiad�s perspekt�v�i.(Korwiniany Biblioteki Uniwersytetu Estense w Modeniea dyskretyzacja oraz plany edycji faksymilowej) [w:] Primo incontro Italo-Ungherese di bibliotecari.- Els�olasz-magyar k�nyvt�ros tal�lkozó (Pierwszy Włosko-Węgierski Zjazd Bibliotekarzy), Ed.Mariarosa Sciglitano,Budapest 2001, s.222-261.10Codices Manu Scripti Latini I.Codices Latini Medii Aevi, Recensuit Emma Bartoniek, A Magyar NemzetiM�zeum Orsz�gos Sz�ch�nyi K�nyvt�r�nak c�mjegyz�ke , 12, Budapestini 1940.11Edith Hoffmann, A Nemzeti M�zeum Sz�ch�nyi K�nyvt�r�nak illumin�lt k�ziratai (Iluminowane rękopisyw Bibliotece im.Sz�ch�nyiego Węgierskiego Muzeum Narodowego), Az Orsz�gos Sz�ch�nyi K�nyvt�rtudom�nyos kiadv�nyai , 1, Budapest 1928, s.22; 109-110.12Milano, op.cit., s.242-243.13Trianon, część parku wersalskiego.Miejsce podpisania traktatu pokojowego (4 czerwca 1920) międzyWęgrami a państwami zwycięskimi w I wojnie światowej, stanowiącego wraz z traktatem w Saint-Germain-en-Laye część tzw.systemu wersalskiego.Likwidował on monarchię austro-węgierską, wprowadzał redukcję armiiwęgierskiej.Na jego mocy Węgry straciły ponad 70% terytorium i 60% ludności.Do 1939 próbowałydoprowadzić do rewizji tego traktatu (przyp.tłum.).14Posunięciu Mussoliniego nie towarzyszył bynajmniej jednogłośny entuzjazm i akceptacja.Por.artykułCamilla Jodi, La Biliofilia 27 (1926-1927), s.416-417.Dodać tutaj należy, iż w pózniejszym okresieMussolini podarował kolejne rękopisy premierowi B�li Imr�dyemu, który przekazał je Bibliotece Muzeum79Również współcześni specjaliści nie przyglądali się biegowi wydarzeń z założonymi rękoma.Oficjalny bibliograf Korwiniany, József Fógel (1884-1941), był tak olśniony powrotemkodeksów z Modeny, iż adorował kruka Hunyadich takim oto aktem strzelistym: Wzleć,królewski ptaku, uleć w niebo ponad Alpami.Wiesz, dokąd podążać.Ozdobiłeś już starątarczę Hunyadich w Mediolanie, byłeś na dworze Viscontich.Byłeś świadkiem koronacjicesarza Zygmunta w Rzymie.Przyjmij teraz nasze dziękczynienie w imieniu tych wszystkich,którzy odczuwają ból rozczłonkowanego państwa, i zanieś je tym, w czyich duszach brzmiecho nieskończonego smutku naszych serc 15.Podobny gest kulturalno-polityczny uczyniono dwa lata wcześniej, kiedy tow ogrodzie Muzeum Narodowego w Budapeszcie ustawiono marmurową kolumnępochodzącą z Forum Pacis, odnalezioną podczas wykopalisk w Rzymie.W ten oto sposób naród włoski okazał wobec Węgrów swe przyjazne uczucia w duchu starorzymskich cnót 16.Nie będziemy tu przypominać, jak zakończyła się ta międzypaństwowa współpraca, którejpatronką uczyniono marmurową kolumnę.Jak na ironię, amnezja i afektacja zdają się dotykaćobie strony.Kolumna wzniesiona w ogrodzie Muzeum, z której na długi czas zniknęłapierwotna inskrypcja, otrzymała kilka lat temu nową tablicę, na której oczywiście nie ma jużani słówka na temat jej faktycznej historii.Nie powinniśmy jednak wybiegać zbyt daleko w czasie; przeciwnie, powinniśmy sięteraz nieco cofnąć.Jak już powiedzieliśmy, Mussolini poświęcił te dwa kodeksy, za zgodąparlamentu, swym politycznym ambicjom.Wybór tych właśnie dwóch rękopisów nie byłprzypadkowy, jako że już wcześniej odgrywały one pewną rolę w życiu publicznymi politycznym.W Modenie spoczywały one zaledwie kilka lat.Trafiły tam z Budapesztu namocy traktatu pokojowego z Trianon. In seguito alla vittoria , rzekł Domenico Fava, uczony,badacz miniatur, podówczas dyrektor Biblioteca Estense.Państwo węgierskie oddało jebardzo niechętnie.Próbowano nawet oferować inne, zastępcze obiekty, jednak druga stronanie była zainteresowana tego typu propozycjami [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Wątki