[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.lPozytywizm dominuje w II połowie XIX wieku.Można mówić o trzech fazach pozytywizmu:lA.Comte; J.S.Mill; H.SpencerllAvenarius, MachllKoło Wiedeńskie: Schlich, Carnasp, Wittgerstein.lTwórcą pozytywizmu był August Comte.August Comte 1798 - 1857Dzieła:l„Kurs filozofii pozytywnej”ll„Rozprawa o duchu filozofii pozytywnej”lPojęcie pozytywizmu wg.Comte'a:Pozytywny - oznacza to tyle co: realny w przeciwieństwie do urojonego, pewny w przeciwieństwie do chwiejnego, ścisły w opozycji do mglistego, pozytywny w przeciwieństwie do negatywnego i jałowego, korzystny wobec bezużytecznego i zbędnego.Głównymi atrybutami pozytywnego są więc realność i użyteczność.Właściwości pozytywizmu:luznawanie nauk przyrodniczych za wzór poznania naukowego;llbadanie faktów zamiast prowadzenia spekulacji;llpołożenie nacisku na pożyteczność i realność badań;llzastępowanie twierdzeń absolutnych twierdzeniami względnymi (nie mówi się o strukturze samego bytu, lecz o strukturze zjawisk jaka jawi się człowiekowi);llnastawienie antypsychologiczne - obiektywne.Można badać jedynie fakty zewnętrzne; psychologia jest niemożliwa, gdyż nie można jednocześnie być przedmiotem i podmiotem poznania.lFundamentalnym prawem rozwoju umysłu ludzkiego, a w następstwie ludzkości jest rozwój przechodzący przez trzy stadia:lFaza teologiczna - rzeczywistość jest objaśniana przez działania duchów, a podstawą są emocje.llFaza metafizyczna - świat jest objaśniany przez abstrakcyjne pojęcia, a podstawą jest intelekt.llFaza pozytywna - poznanie i wyjaśnianie polega na stwierdzeniu faktów i ustalaniu zależności między nimi.Następuje tutaj wyzwolenie się z mitologii i metafizyki.Jest to faza najwyższa i ostateczna.lFakty są jedyną rzeczą dostępną umysłowi; nie należy zatem poza nie wykraczać i doszukiwać się w nich domniemanych przyczyn.Etapy poznania naukowego:lRejestracja faktów;llUstalanie stałych związków między faktami, gdyż prawa nauki są tylko stałymi związkami między faktami - podobieństwa, współwystępowanie, następstwa.llNa podstawie znajomości faktów przewidywanych oraz praw „rządzących” przyszłymi faktami (co dalej?)lPozytywizm unika problemów epistemologicznych np:ljak możliwa jest w ogóle obiektywna znajomość faktów;lljak możliwe jest uogólnianie, przewidywanie;lljak możemy wiedzieć, że ciała zewnętrzne rzeczywiście istnieją;lljaka jest struktura bytu;lRodzaje nauk:Zamiast poszukiwać podstaw nauk, Comte przedstawił ich klasyfikację; uporządkował je w jednolity system według malejącej abstrakcyjności i rosnącej szczegółowości:lmatematykallastronomiallfizykallchemiallbiologiallsocjologia (najbardziej szczegółowa)llPoniekąd wszystkie zjawiska badane są podzielone na wszystkie nauki, a poza zjawiskami nie ma rzeczywistości, to metafizyka jest bezprzedmiotowa i bezsensowna.llFilozofia jest teorią nauk, ale nie w tym sensie, że bada ich złożenia czy zasady (to mogą czynić one same), lecz jest nią jako encyklopedyczne zestawienie wyników nauk szczegółowych.llLudzka wiedza o faktach jest pewna, ale względna: „.Badanie zjawisk nigdy nie doprowadzi do bezwzględnego ich poznania; poznanie nasze zawsze pozostanie zależne od naszego organizmu i sytuacji.”llNauka zmierza do tego by wszystkie zjawiska mieć w jednym obrazie świata; może to jednak uczynić jedynie na podłożu subiektywnym - ufundowanym na naturze i potrzebach człowieka: „.Należy pojmować wszystkie rozważania teoretyczne jako wytwory umysłu pomocne dla zaspokojenia naszych potrzeb.”llNajdonioślejszym zadaniem człowieka winno być ciągłe doskonalenie natury ludzkiej (indywidualnej i zbiorowej) - w granicach zakreślonych przez prawa rządzące realnym światem.lWynikał z tego program polityki pozytywnej, zmierzającej do postępu łączącego porządek i rozwój.lOstatecznym celem jest ludzkość; (później Comte pracował nad stworzeniem religii ludzkości, co przez późniejszych pozytywistów uznane zostało za wykroczenie poza antymetafizyczny program pozytywizmu - dlatego uważali, że przestał on być pozytywistą)lReguły pozytywizmu:(stopniowo radykalizowane w trakcie jego rozwoju)lreguła fenomenologiczna - ograniczanie się do badania zjawisk, stwierdzanie braku realnej różnicy między zjawiskiem, a istotą;llreguła nominalizmu - bada się jedynie przedmioty; zjawiska konkretne;llreguła zaprzeczająca wartości poznawczej sądów oceniających i wypowiedzi normatywnych.llReguła wyrażająca się w wierze w zasadniczą jedność wiedzy ludzkiej.lOstrze polemiczne pozytywizmu skierowane było zawsze przeciwko wszelkiego rodzaju rozważaniom metafizycznym.Pozytywizm był programowo antymetafizyczny.Uwagi o filozofii pozytywistycznej:Dla filozofii nowożytnej zasadniczym problemem stawała się nauka nowożytna, a jej głównym problemem własny do niej stosunek.Stosunek ów przybrał dwie postacie:lFilozofię naukowąllFilozofię naukilFilozofia naukowaNajbardziej rozpowszechnioną formą filozofii naukowej była filozofia pozytywistyczna.Filozofia traktowana jest tu jako jedna z nauk - jest najogólniejszą z nauk, tzn.syntezą lub uporządkowaniem wiedzy nauk szczegółowych.Jeśli ma być to filozofia naukowa, to jej podstawą winna być nauka, ale wszystkie nauki są szczegółowe, więc pozytywiści wybierali jedną z nauk i uznawali ją za podstawową, a metody i wyniki innych nauk sprowadzali do niej.Wybierali różnie - co prowadziło do powstawania poszczególnych odmian pozytywizmu - m.in.psychologizmu, fizykalizmu, biologizmu, matematyzmu, socjologizmu, ekonomizmu historyzmu.Filozofia przyjmowała tu każdorazowo standardy, metody, założenia nauki, a zarazem filozofia naukowa nie może rzeczywiście postawić problemu nauki, prawomocności poznania naukowego itd.Paradoksalnie, na gruncie pozytywizmu nie możemy wiedzieć, czym filozofia naukowa i nauka jest.Poszczególne nauki zmierzając ku uogólnianiu swych wyników napotykają na granice, a próbując je przekroczyć, filozofia sytuuje się de facto poza nauką [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl centka.pev.pl
.lPozytywizm dominuje w II połowie XIX wieku.Można mówić o trzech fazach pozytywizmu:lA.Comte; J.S.Mill; H.SpencerllAvenarius, MachllKoło Wiedeńskie: Schlich, Carnasp, Wittgerstein.lTwórcą pozytywizmu był August Comte.August Comte 1798 - 1857Dzieła:l„Kurs filozofii pozytywnej”ll„Rozprawa o duchu filozofii pozytywnej”lPojęcie pozytywizmu wg.Comte'a:Pozytywny - oznacza to tyle co: realny w przeciwieństwie do urojonego, pewny w przeciwieństwie do chwiejnego, ścisły w opozycji do mglistego, pozytywny w przeciwieństwie do negatywnego i jałowego, korzystny wobec bezużytecznego i zbędnego.Głównymi atrybutami pozytywnego są więc realność i użyteczność.Właściwości pozytywizmu:luznawanie nauk przyrodniczych za wzór poznania naukowego;llbadanie faktów zamiast prowadzenia spekulacji;llpołożenie nacisku na pożyteczność i realność badań;llzastępowanie twierdzeń absolutnych twierdzeniami względnymi (nie mówi się o strukturze samego bytu, lecz o strukturze zjawisk jaka jawi się człowiekowi);llnastawienie antypsychologiczne - obiektywne.Można badać jedynie fakty zewnętrzne; psychologia jest niemożliwa, gdyż nie można jednocześnie być przedmiotem i podmiotem poznania.lFundamentalnym prawem rozwoju umysłu ludzkiego, a w następstwie ludzkości jest rozwój przechodzący przez trzy stadia:lFaza teologiczna - rzeczywistość jest objaśniana przez działania duchów, a podstawą są emocje.llFaza metafizyczna - świat jest objaśniany przez abstrakcyjne pojęcia, a podstawą jest intelekt.llFaza pozytywna - poznanie i wyjaśnianie polega na stwierdzeniu faktów i ustalaniu zależności między nimi.Następuje tutaj wyzwolenie się z mitologii i metafizyki.Jest to faza najwyższa i ostateczna.lFakty są jedyną rzeczą dostępną umysłowi; nie należy zatem poza nie wykraczać i doszukiwać się w nich domniemanych przyczyn.Etapy poznania naukowego:lRejestracja faktów;llUstalanie stałych związków między faktami, gdyż prawa nauki są tylko stałymi związkami między faktami - podobieństwa, współwystępowanie, następstwa.llNa podstawie znajomości faktów przewidywanych oraz praw „rządzących” przyszłymi faktami (co dalej?)lPozytywizm unika problemów epistemologicznych np:ljak możliwa jest w ogóle obiektywna znajomość faktów;lljak możliwe jest uogólnianie, przewidywanie;lljak możemy wiedzieć, że ciała zewnętrzne rzeczywiście istnieją;lljaka jest struktura bytu;lRodzaje nauk:Zamiast poszukiwać podstaw nauk, Comte przedstawił ich klasyfikację; uporządkował je w jednolity system według malejącej abstrakcyjności i rosnącej szczegółowości:lmatematykallastronomiallfizykallchemiallbiologiallsocjologia (najbardziej szczegółowa)llPoniekąd wszystkie zjawiska badane są podzielone na wszystkie nauki, a poza zjawiskami nie ma rzeczywistości, to metafizyka jest bezprzedmiotowa i bezsensowna.llFilozofia jest teorią nauk, ale nie w tym sensie, że bada ich złożenia czy zasady (to mogą czynić one same), lecz jest nią jako encyklopedyczne zestawienie wyników nauk szczegółowych.llLudzka wiedza o faktach jest pewna, ale względna: „.Badanie zjawisk nigdy nie doprowadzi do bezwzględnego ich poznania; poznanie nasze zawsze pozostanie zależne od naszego organizmu i sytuacji.”llNauka zmierza do tego by wszystkie zjawiska mieć w jednym obrazie świata; może to jednak uczynić jedynie na podłożu subiektywnym - ufundowanym na naturze i potrzebach człowieka: „.Należy pojmować wszystkie rozważania teoretyczne jako wytwory umysłu pomocne dla zaspokojenia naszych potrzeb.”llNajdonioślejszym zadaniem człowieka winno być ciągłe doskonalenie natury ludzkiej (indywidualnej i zbiorowej) - w granicach zakreślonych przez prawa rządzące realnym światem.lWynikał z tego program polityki pozytywnej, zmierzającej do postępu łączącego porządek i rozwój.lOstatecznym celem jest ludzkość; (później Comte pracował nad stworzeniem religii ludzkości, co przez późniejszych pozytywistów uznane zostało za wykroczenie poza antymetafizyczny program pozytywizmu - dlatego uważali, że przestał on być pozytywistą)lReguły pozytywizmu:(stopniowo radykalizowane w trakcie jego rozwoju)lreguła fenomenologiczna - ograniczanie się do badania zjawisk, stwierdzanie braku realnej różnicy między zjawiskiem, a istotą;llreguła nominalizmu - bada się jedynie przedmioty; zjawiska konkretne;llreguła zaprzeczająca wartości poznawczej sądów oceniających i wypowiedzi normatywnych.llReguła wyrażająca się w wierze w zasadniczą jedność wiedzy ludzkiej.lOstrze polemiczne pozytywizmu skierowane było zawsze przeciwko wszelkiego rodzaju rozważaniom metafizycznym.Pozytywizm był programowo antymetafizyczny.Uwagi o filozofii pozytywistycznej:Dla filozofii nowożytnej zasadniczym problemem stawała się nauka nowożytna, a jej głównym problemem własny do niej stosunek.Stosunek ów przybrał dwie postacie:lFilozofię naukowąllFilozofię naukilFilozofia naukowaNajbardziej rozpowszechnioną formą filozofii naukowej była filozofia pozytywistyczna.Filozofia traktowana jest tu jako jedna z nauk - jest najogólniejszą z nauk, tzn.syntezą lub uporządkowaniem wiedzy nauk szczegółowych.Jeśli ma być to filozofia naukowa, to jej podstawą winna być nauka, ale wszystkie nauki są szczegółowe, więc pozytywiści wybierali jedną z nauk i uznawali ją za podstawową, a metody i wyniki innych nauk sprowadzali do niej.Wybierali różnie - co prowadziło do powstawania poszczególnych odmian pozytywizmu - m.in.psychologizmu, fizykalizmu, biologizmu, matematyzmu, socjologizmu, ekonomizmu historyzmu.Filozofia przyjmowała tu każdorazowo standardy, metody, założenia nauki, a zarazem filozofia naukowa nie może rzeczywiście postawić problemu nauki, prawomocności poznania naukowego itd.Paradoksalnie, na gruncie pozytywizmu nie możemy wiedzieć, czym filozofia naukowa i nauka jest.Poszczególne nauki zmierzając ku uogólnianiu swych wyników napotykają na granice, a próbując je przekroczyć, filozofia sytuuje się de facto poza nauką [ Pobierz całość w formacie PDF ]