[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Byli jed-nak trybunowie ludowi z władzą trybuńską stanowiącą najważniejszączęść władzy cesarskiej.Nie przekazano natomiast wiadomości, żenie było wtedy regentów; mianowicie wiarygodniejsi historycy wy-jaśnili, że interreksowie wybierali konsulów, ci zaś mieli zwoływaćzgromadzenie, które wybierało pozostałych urzędników. Tak przeto, co było rzeczą rzadką i trudną, senat i lud rzymski po-zwolił, żeby państwo nie miało przez sześć miesięcy cesarza, podczasgdy szukano nowego odpowiedniego władcy.Jaka zgoda panowaławówczas wśród żołnierzy! Jaki spokój wśród ludu! Jak pełna godnoś-ci była powaga senatu! Nigdzie nie pojawił się żaden samowładca,całym państwem rządziła opinia senatu, żołnierzy i ludu rzymskiego.Ponieważ postępowali w sposób prawy, nie lękali się ani cesarza, anitrybuna, tylko  co jest w życiu najlepsze  bali się samych sie-bie.Należy powiedzieć o przyczynie tak pomyślnej zwłoki w wybo-rze cesarza, szczególnie zaś trzeba o niej wspomnieć w pamiętnikacho charakterze publicznym; przyszłe pokolenia powinny podziwiać toludzkie umiarkowanie, aby ci, którzy pragną władzy, wiedzieli, żenie należy jej zagarniać, ale trzeba na nią zasłużyć.Po zdradzieckimzamordowaniu Aureliana  jak to opisałem w poprzedniej księ-dze  na skutek podstępu niegodziwego niewolnika i pomyłki żoł-nierzy (dla nich bowiem największe znaczenie mają pierwsze lepszekłamstwa, nawet wtedy gdy słuchają ich tylko zagniewani, w większo-ści pijani i prawie zawsze pozbawieni rozwagi), gdy wszyscy zaczęliznowu rozsądnie myśleć, a wojsko w surowy sposób zmusiło tam-tych do milczenia  zaczęto zastanawiać się, czy ktoś z nich wszy-stkich powinien zostać cesarzem.Wtedy wojsko, szybko zazwyczajdokonywające wyboru cesarza, powodowane nienawiścią do obecnych,wysłało do senatu list z prośbą, by wybrał on cesarza spośród swegostanu; o liście tym wspomniałem już w poprzedniej księdze.Senatzaś, ponieważ wiedział, że powołani przez niego cesarze nie znajdująuznania w oczach żołnierzy, z powrotem przekazał sprawę wojsku.Ponieważ powtarzało się to kilkakrotnie, minęło sześć miesięcy bez-królewia.Warto jednak wiedzieć, w jaki sposób Tacyta wybrano cesarzem.Kiedy w dniu dwudziestym piątym września najdostojniejsi senatoro-2wie zebrali się w kurii Pompiliańskiej , konsul Weliusz KornificjuszGordian powiedział:  Zwrócę się do was, senatorowie, w sprawie,z którą zwracałem się kilkakrotnie; trzeba wybrać cesarza, ponieważwojsko  rzecz oczywista  nie może bez niego dłużej istnieć,a równocześnie zmusza nas do tego konieczność.Podobno Germano-wie przerwali granicę po tamtej stronie Renu, zajmując miasta silne, sławne, bogate i potężne.Chociaż nie ma jeszcze wiadomości o nie-pokojach wśród Persów, przypomnijcie sobie, że Syryjczycy są taklekkomyślni, iż chętniej znoszą nawet rządy kobiet niż naszą spra-wiedliwą władzę.A cóż powiedzieć o Afryce, Ilirii, o Egipcie i woj-skach z tych wszystkich części imperium? Jak długo waszym zda-niem możemy istnieć bez cesarza? Dlatego, senatorowie, przystąpciedo działania i mianujcie cesarza.Wojsko bowiem albo zgodzi się nacesarza, którego wybierzecie, albo wybierze innego, jeśli tego od-rzuci."Po tych słowach, gdy chciał zabrać głos Tacyt, były konsul, którymiał prawo przemawiać jako pierwszy (nie wiadomo, jaka miała byćtreść jego wypowiedzi), wszyscy senatorowie zawołali:  TacycieAuguście, niech cię bóg strzeże! Ciebie wybieramy, ciebie mianu-jemy cesarzem, tobie powierzamy troskę o państwo i cały świat.Na podstawie uchwały senatu przyjmij władzę, na którą zasłużyłeśswoim stanowiskiem, trybem życia i charakterem.Pierwszy z sena-torów słusznie zostaje wybrany Augustem.Słusznie zostaje wybranycesarzem mąż, który ma prawo pierwszy zabierać głos w senacie.Kto panuje lepiej niż człowiek poważny? Kto panuje lepiej niż czło-wiek wykształcony? Niech ten wybór okaże się dobry, szczęśliwyi pożyteczny! Długo byłeś człowiekiem prywatnym.Wiesz, jak powi-nieneś panować, ponieważ sam znosiłeś władzę innych cesarzy.Wiesz,jak masz rządzić, ponieważ wydawałeś sąd o innych władcach".Tacytzaś odpowiedział:  Dziwię się, senatorowie, że na miejsce dzielnegocesarza Aureliana chcecie uczynić władcą starca.Oto człowiek, którymoże rzucać pociski i posługiwać się włócznią, używać tarczy i częstojezdzić konno, by na swoim przykładzie uczyć żołnierzy! Z trudemwypełniam obowiązki senatora, z trudem zabieram głos, do czegomnie zmusza moje stanowisko.Przyjrzyjcie się dokładnie, jakiego,w jakim wieku człowieka wysyłacie z sypialni i domowego zaciszana mrozy i upały.Czy uważacie, że żołnierze uznają za cesarza starca.Zastanówcie się, abyście nie dali państwu władcy, jakiego nie chcie-libyście mu dać, i aby to jedno nie zaczęło mi być przeszkodą, żewybraliście mnie jednomyślnie [ Pobierz całość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • centka.pev.pl
  •