[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Państwo odegrało istotną rolę w procesie narodzin kapitalizmu.Przyśpieszyło ono proces pierwotnej akumulacji kapitału m.in.prowadząc wojny handlowe i podboje obcych terytoriów.Sprzyjało tworzeniu rynku wewnętrznego w drodze znoszenia feudalnych, ograniczeń i przywilejów cechowych; poprzez system ceł protekcyjnych, tworzenie państwowych manufaktur popierało rodzimą wytwórczość.Z inicjatywy państwa tworzono system infrastruktury gospodarczej, mobilizując na ten cel środki finansowe poprzez system podatkowy i dług publiczny.Państwo uczestniczy w regulowaniu niektórych zjawisk społecznych rodzącego się kapitalizmu.Początkowo jest to.np.ustawodawstwo wydłużające dzień roboczy, później - pod wpływem zarówno walki robotników jak i negatywnych dla społeczeństwa zjawisk związanych z nieludzkimi warunkami pracy w przedsiębiorstwach - powstaje konieczność unormowania długości dnia roboczego.Tak, więc państwo stwarza przesłanki dla ukształtowania się kapitalistycznej gospodarki rynkowej.Nie uczestniczy jednak w tym okresie bezpośrednio w regulowaniu produkcji, w kierowaniu inwestycjami, nie prowadzi polityki koniunkturalnej i wzrostowej.Jest to typowe dla okresu rozwoju kapitalizmu, określanego jako kapitalizm wolno konkurencyjny.Nowe zjawiska w tej dziedzinie niesie ze sobą I wojna światowa.Jest to okres, w którym funkcjonuje - utworzony po raz pierwszy - system gospodarki wojennej, w której rola państwa jest niezwykle wysoka.Pod wpływem ogromnej skali materialnych potrzeb wojny dokonano mobilizacji gospodarczej, przedstawiono na tory wojenne całe gałęzie gospodarki narodowej.Na tym tle rozwinęła się wielostronna ingerencja państwa w gospodarkę.Zakończenie wojny oznaczało w gospodarce narodowej państw - uczestników działań wojennych konieczność przejścia do gospodarki pokojowej i przeprowadzenia demobilizacji gospodarczej.Demobilizacja ta prowadziła do odejścia od metod wojennej ingerencji państwa w gospodarkę, od przedsięwzięć regulujących w sferze produkcji, handlu, dystrybucji surowców o znaczeniu strategicznym i innych form ingerencji.Rola państwa w gospodarce uległa znacznemu ograniczeniu.Wojna pozostawiła jednak w tej dziedzinie trwałe ślady.Zmniejszenie zakresu ekonomicznych funkcji państwa obserwujemy w porównaniu z gospodarką wojenną.Jeśli jednak porównać gospodarkę powojenną z gospodarką okresu poprzedzającego wybuch I wojny światowej - obraz będzie inny.Obserwujemy więc, że mimo poważnego ograniczenia zakresu i form wojennej ingerencji państwa w gospodarkę - ingerencja ta jest znacznie większa niż przed I wojną światową.Dotyczy to zarówno bezpośredniej działalności gospodarczej, a więc występowania państwa w roli przedsiębiorcy, jak i działalności pośredniej, w której państwo stymuluje działalność kapitału prywatnego.Jest to rezultat występowania szeregu przesłanek o charakterze obiektywnym jak i wniosków jakie wyciągano w poszczególnych krajach z doświadczeń w dziedzinie przygotowań do wojny i z funkcjonowania gospodarki wojennej.Przedstawię teraz dwie dziedziny, w których stało się wyraźnie zwiększenie w porównaniu z okresem przedwojennym roli państwa w gospodarce.Jest to przede wszystkim dziedzina międzynarodowych stosunków ekonomicznych, w których dokonało się nasilenie tendencji protekcjonistycznych w różnej postaci, a także wzrost tendencji autarkicznych, dążenie - m.in.za pomocą środków polityki handlowej - do osiągania możliwie wysokiej samowystarczalności w różnych dziedzinach gospodarki.Drugim przejawem wzrostu roli państwa w gospodarce jest utrzymanie w niektórych krajach znacznego sektora przedsiębiorstw państwowych, który rozwinął się w latach wojny.Charakterystyczną cechą rozwoju funkcji ekonomicznych państwa w okresie po pierwszej wojnie światowej - aż do początku lat 30, był fakt, że państwo w zasadzie nie prowadzi aktywnej polityki antykryzysowej.W dziedzinie polityki gospodarczej hołdowano jeszcze zasadom, które wychodziły z założenia, że gospodarka może sama osiągnąć równowagę, wyjść z kryzysu bez aktywnej pomocy państwa.Do rewizji tych zasad zmusił dopiero wielki kryzys ekonomiczny 1929 - 1933, który zapoczątkował zarazem nową falę interwencjonizmu, nowy etap w działalności gospodarczej państwa.Pierwszą większą próbą podjęcia przez państwo przedsięwzięć antycyklicznych, nakręcających koniunkturę, podjęto w USA na początku lat trzydziestych, w postaci tzw.polityki New Dealu.Powołano wówczas szereg komisji rządowych, które opracowały środki wyjścia z kryzysu, zmniejszenia masowego bezrobocia poprzez podjęcie na szeroką skalę programu robót publicznych.Na szeroką skalę podjęto w latach 30 ingerencję do gospodarki w Niemczech hitlerowskich, Japonii, Włoszech.Ingerencja ta uwarunkowana była głównie celami militarnymi, nie pozostaje jednak bez wpływu na kształtowanie się ogólnej sytuacji koniunkturalnej.Klasycznym przykładem są tutaj Niemcy hitlerowskie.W roku 1935 rozpoczęto tam czteroletni plan, którego głównym celem był rozwój produkcji surowców strategicznych.Stworzono przymusową organizację poszczególnych gałęzi gospodarki.Państwo wprowadziło kontrolę nad wykorzystaniem siły roboczej, kontrolę cen oraz płac [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl centka.pev.pl
.Państwo odegrało istotną rolę w procesie narodzin kapitalizmu.Przyśpieszyło ono proces pierwotnej akumulacji kapitału m.in.prowadząc wojny handlowe i podboje obcych terytoriów.Sprzyjało tworzeniu rynku wewnętrznego w drodze znoszenia feudalnych, ograniczeń i przywilejów cechowych; poprzez system ceł protekcyjnych, tworzenie państwowych manufaktur popierało rodzimą wytwórczość.Z inicjatywy państwa tworzono system infrastruktury gospodarczej, mobilizując na ten cel środki finansowe poprzez system podatkowy i dług publiczny.Państwo uczestniczy w regulowaniu niektórych zjawisk społecznych rodzącego się kapitalizmu.Początkowo jest to.np.ustawodawstwo wydłużające dzień roboczy, później - pod wpływem zarówno walki robotników jak i negatywnych dla społeczeństwa zjawisk związanych z nieludzkimi warunkami pracy w przedsiębiorstwach - powstaje konieczność unormowania długości dnia roboczego.Tak, więc państwo stwarza przesłanki dla ukształtowania się kapitalistycznej gospodarki rynkowej.Nie uczestniczy jednak w tym okresie bezpośrednio w regulowaniu produkcji, w kierowaniu inwestycjami, nie prowadzi polityki koniunkturalnej i wzrostowej.Jest to typowe dla okresu rozwoju kapitalizmu, określanego jako kapitalizm wolno konkurencyjny.Nowe zjawiska w tej dziedzinie niesie ze sobą I wojna światowa.Jest to okres, w którym funkcjonuje - utworzony po raz pierwszy - system gospodarki wojennej, w której rola państwa jest niezwykle wysoka.Pod wpływem ogromnej skali materialnych potrzeb wojny dokonano mobilizacji gospodarczej, przedstawiono na tory wojenne całe gałęzie gospodarki narodowej.Na tym tle rozwinęła się wielostronna ingerencja państwa w gospodarkę.Zakończenie wojny oznaczało w gospodarce narodowej państw - uczestników działań wojennych konieczność przejścia do gospodarki pokojowej i przeprowadzenia demobilizacji gospodarczej.Demobilizacja ta prowadziła do odejścia od metod wojennej ingerencji państwa w gospodarkę, od przedsięwzięć regulujących w sferze produkcji, handlu, dystrybucji surowców o znaczeniu strategicznym i innych form ingerencji.Rola państwa w gospodarce uległa znacznemu ograniczeniu.Wojna pozostawiła jednak w tej dziedzinie trwałe ślady.Zmniejszenie zakresu ekonomicznych funkcji państwa obserwujemy w porównaniu z gospodarką wojenną.Jeśli jednak porównać gospodarkę powojenną z gospodarką okresu poprzedzającego wybuch I wojny światowej - obraz będzie inny.Obserwujemy więc, że mimo poważnego ograniczenia zakresu i form wojennej ingerencji państwa w gospodarkę - ingerencja ta jest znacznie większa niż przed I wojną światową.Dotyczy to zarówno bezpośredniej działalności gospodarczej, a więc występowania państwa w roli przedsiębiorcy, jak i działalności pośredniej, w której państwo stymuluje działalność kapitału prywatnego.Jest to rezultat występowania szeregu przesłanek o charakterze obiektywnym jak i wniosków jakie wyciągano w poszczególnych krajach z doświadczeń w dziedzinie przygotowań do wojny i z funkcjonowania gospodarki wojennej.Przedstawię teraz dwie dziedziny, w których stało się wyraźnie zwiększenie w porównaniu z okresem przedwojennym roli państwa w gospodarce.Jest to przede wszystkim dziedzina międzynarodowych stosunków ekonomicznych, w których dokonało się nasilenie tendencji protekcjonistycznych w różnej postaci, a także wzrost tendencji autarkicznych, dążenie - m.in.za pomocą środków polityki handlowej - do osiągania możliwie wysokiej samowystarczalności w różnych dziedzinach gospodarki.Drugim przejawem wzrostu roli państwa w gospodarce jest utrzymanie w niektórych krajach znacznego sektora przedsiębiorstw państwowych, który rozwinął się w latach wojny.Charakterystyczną cechą rozwoju funkcji ekonomicznych państwa w okresie po pierwszej wojnie światowej - aż do początku lat 30, był fakt, że państwo w zasadzie nie prowadzi aktywnej polityki antykryzysowej.W dziedzinie polityki gospodarczej hołdowano jeszcze zasadom, które wychodziły z założenia, że gospodarka może sama osiągnąć równowagę, wyjść z kryzysu bez aktywnej pomocy państwa.Do rewizji tych zasad zmusił dopiero wielki kryzys ekonomiczny 1929 - 1933, który zapoczątkował zarazem nową falę interwencjonizmu, nowy etap w działalności gospodarczej państwa.Pierwszą większą próbą podjęcia przez państwo przedsięwzięć antycyklicznych, nakręcających koniunkturę, podjęto w USA na początku lat trzydziestych, w postaci tzw.polityki New Dealu.Powołano wówczas szereg komisji rządowych, które opracowały środki wyjścia z kryzysu, zmniejszenia masowego bezrobocia poprzez podjęcie na szeroką skalę programu robót publicznych.Na szeroką skalę podjęto w latach 30 ingerencję do gospodarki w Niemczech hitlerowskich, Japonii, Włoszech.Ingerencja ta uwarunkowana była głównie celami militarnymi, nie pozostaje jednak bez wpływu na kształtowanie się ogólnej sytuacji koniunkturalnej.Klasycznym przykładem są tutaj Niemcy hitlerowskie.W roku 1935 rozpoczęto tam czteroletni plan, którego głównym celem był rozwój produkcji surowców strategicznych.Stworzono przymusową organizację poszczególnych gałęzi gospodarki.Państwo wprowadziło kontrolę nad wykorzystaniem siły roboczej, kontrolę cen oraz płac [ Pobierz całość w formacie PDF ]