Stendhal Czerwone i czarne cz. I

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Pan de R�nal zostawił żonę zaraz w pierwszym magazynie, sam zaś udał się z paru wizy-tami.Wrócił jeszcze markotniejszy; zyskał przeświadczenie, że całe miasto zajmuje się nim iJulianem.A jednak nikt nie uchylił mu rąbka skandalicznych komentarzy krążących z ust do85ust; to, co mu powtórzono, odnosiło się jedynie do kwestii, czy Julian zostanie u niego z sze-ściuset frankami, czy też przyjmie osiemset u dyrektora.Sam dyrektor, kiedy go pan de R�nal spotkał w towarzystwie, był bardzo oziębły.Postę-powanie to było wcale zręczne.W ogóle na prowincji roztrzepanie jest rzeczą dość rzadką;mało rzeczy się dzieje, wszystko zatem przetrawia się gruntownie.Cechą natury pana Valenod były tupet i chamstwo.Od roku 1815 triumfalna jego karieraspotęgowała te szacowne zalety.Panował, można powiedzieć, w Verri�res pod berłem panade R�nal, ale o wiele ruchliwszy, nie rumieniący się o nic, mieszający się do wszystkiego,biegający, piszący, rozprawiający bez przerwy, zapominający upokorzeń, wyzuty z godnościosobistej, przeważył w końcu wpływ mera w oczach władzy duchownej.Valenod powiedziałniejako miejskim łykom: dajcie mi dwóch najgłupszych spomiędzy was; urzędnikom: wskaż-cie mi dwóch największych nieuków; lekarzom: dostarczcie mi dwóch największych szarlata-nów.Kiedy zgromadził w ten sposób najbezwstydniejszych z każdego zawodu, rzekł: rządz-my razem.Sposoby, w jakie poczynali sobie ci ludzie, raziły pana de R�nal.Gruboskórności Valeno-da nie dotykało nic, nawet zarzuty łgarstwa, jakich ten filut, ksiądz Maslon, nie szczędził mupublicznie.Wśród tej pomyślności Valenod czuł wszelako potrzebę ubezpieczenia się drobnymisztuczkami przeciw tym wielkim prawdom, które czuł to dobrze każdy miał prawo rzucićmu w oczy.Stał się bardzo czynny, zwłaszcza od czasu niepokojących odwiedzin panaAppert.Trzy razy jezdził do Besan�on, pisał kilka listów każdą pocztą, inne znowuż wysyłałprzez nieznanych osobników, którzy wsuwali się doń o zmierzchu.yle może zrobił usuwającstarego księdza Ch�lan; ten akt zemsty zyskał mu w oczach paru dobrze urodzonych dewotekopinię niedobrego człowieka.Poza tym usługa ta podała go w zupełną zależność od wielkiegowikariusza de Frilair; otrzymywał też odeń szczególne zlecenia.W tym punkcie znajdowałasię jego polityka, kiedy dał się skusić przyjemności napisania anonimowego listu.Na domiarkłopotów żona oświadczyła mu, że chce mieć Juliana u siebie: próżnostka ta utkwiła jej ćwie-kiem w głowie.W tym położeniu Valenod przewidywał stanowczą scenę ze swym dawnym sprzymierzeń-cem, panem de R�nal.Słowne zniewagi były mu obojętne, ale mer mógł napisać do Besan-�on, a nawet do Paryża! Kuzyn jakiego ministra mógł spaść do Verri�res i przejąć zarządprzytułku.Valenod postanowił zbliżyć się do liberałów dlatego to kilku z nich znalazło sięna obiedzie, na którym był Julian.Poparliby go potężnie przeciw merowi: ale wśród tego mo-gły przyjść wybory.Otóż aż nadto było jasne, że jego posada i antyrządowy wynik wyborówbyłyby nie do pogodzenia.Pani de R�nal, która doskonale przejrzała tę politykę, wyłożyła jąw krótkości Julianowi w drodze od jednego do drugiego sklepu.Niebawem gawęda ta zawio-dła ich do Alei Wierności, gdzie spędzili kilka godzin prawie tak przyjemnie jak w Vergy.Przez ten czas Valenod starał się uchylić stanowczą rozprawę z dawnym zwierzchnikiem,traktując go z wyniosłą i obrażoną miną; system ten powiódł się, ale pomnożył jeszcze złyhumor mera.Nigdy próżność pasująca się ze sknerstwem nie wprawiły człowieka w stan przykrzejszyniż ów, w jakim znajdował się pan de R�nal wchodząc do restauracji.Nigdy natomiast dziecinie były weselsze i bardziej rozbawione.Kontrast ten podrażnił go tym więcej. Widzę, że jestem zbyteczny we własnej rodzinie rzekł tonem, który chciał uczynić im-ponującym.Za całą odpowiedz żona wzięła go na bok i wyłożyła mu konieczność oddalenia Juliana.Kilka godzin szczęścia wróciło jej spokój nieodzowny do przeprowadzenia planu, który ob-myślała od dwóch tygodni.Miary zgryzot biednego mera dopełniało to, że wiedział, iż w mie-ście żartują sobie publicznie z jego sknerstwa.Valenod był szczodry jak złodziej; jakożświetnie się popisał w czasie ostatnich kwest na Stowarzyszenie Zwiętego Józefa, Matki Bo-86skiej, na Kongregację Zwiętego Sakramentu etc.Między nazwiskami okolicznej szlachty,zręcznie zestawionymi na rejestrach wedle wysokości ofiar przez braci kwestarzy, nazwiskopana de R�nal nieraz zajmowało ostatnie miejsce [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Wątki