[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.„Związkiem miłości”, więc niby mistycznym małżeństwem dwóch narodów nazwano wręcz dalszą ściślejszą unię polsko – litewską w Horodle w roku 1413, której akt przez Polaków ułożony rozpoczynał się charakterystycznym wyznaniem:„Nie dozna łaski zbawienia, kogo nie wesprze miłość.Ona jedna nie działa marnie: promienna sama w sobie, gasi zawiści, uśmierza swary, użycza wszystkim pokoju, skupia co się rozpierzchło, podźwiga co upadło, wygładza nierówności, prostuje krzywe, wszystkim pomaga, nie obraża nikogo, a ktokolwiek schroni się pod jej skrzydła, ten znajdzie bezpieczeństwo i nie ulęknie się niczyjej groźby.Miłość tworzy prawa, włada państwami, urządza miasta, wiedzie stany Rzeczypospolitej ku najlepszemu końcowi, a kto ją pogardzi, ten wszystko utraci.Dlatego też my wszyscy zebrani, prałaci, rycerstwo i szlachta, chcąc spocząć pod puklerzem miłości i przejęci pobożnym ku niej uczuciem, niniejszym dokumentem stwierdzamy, że łączymy i wiążemy nasze domy i pokolenia, nasze rody i herby.”Polska zapisała w dziejach cały szereg takich dobrowolnych do siebie przystąpień.W roku 1454 stany pruskie z miastami prawie czysto niemieckimi i szlachta w znacznej części niemiecką lub zniemczoną wypowiedziały posłuszeństwo oligarchicznemu rządowi Zakonu Krzyżackiego i zwróciły się do Polski z prośbą o inkorporację.W dwanaście lat po tym zgłoszeniu się stanęła unia Prus z Polską.Odtąd, od roku 1466, jest pruskie Pomorze Gdańskie integralna częścią Rzeczypospolitej, zachowując atoli pod względem ustrojowym szeroka wewnętrzna samodzielność.Nowa prowincja posiada odrębne prawo sądowe, tzw.„korekturę pruską”, odrębny sejm, odrębny skarb z podskarbim pruskim.Do końca istnienia Rzeczypospolitej posłowie pruscy, kładąc podpisy na aktach elekcyjnych królów, zaopatrywali je zastrzeżeniem „salvis per omnia juribus terrarum Prussiae” (z zachowaniem praw ziemi Pruskiej).W granicach Prus jeszcze dalej idącą odrębność administracyjną i sądową zachowuje Warmia z biskupem swym jako księciem na czele.Do tego stopnia sięga swoboda, że nie tylko niemczyzna w tych przyłączonych ziemiach zachowuje cechy języka urzędowego w magistratach, ale posługuje się nią nawet kancelaria królewska w stosunkach z miastami pruskimi, czego przestrzega tak typowo narodowy król, jak Jan III Sobieski.W roku 1525, z wygaśnięciem dynastii Piastów, księstwo mazowieckie wyrzeka się swej udzielności i przystępuje do dobrowolnego związku z państwem polskim; i oni zachowuje przez długi czas odrębne urządzenia, między innymi własne urządzenia prawne, skodyfikowane pod nazwa „ exceptów mazowieckich”.W roku 1561 akces do Polski zgłaszają Inflanty.Zagrożone pod rządami Zakonu Mieczowego zaborem przez rosnącą potęgę Moskwy, niemieckie to i przeważnie protestanckie państewko duchowne, mając do wyboru z jednaj strony jednowierczą i pokrewna plemiennie Szwecję i Danię, z drugiej katolicką Polskę, wybiera tę ostatnią ze względu na widoki uzyskania najszerszego samorządu.Rzeczywiście wcielone do Rzeczypospolitej polskiej Inflanty zachowują, obok pełnej swobody wyznaniowej, oddzielne władze, własne sądownictwo, a początkowo osobny sejm.Stopniowo, bez żadnego ze strony polskiej nacisku, dokonała się ściślejsza tego kraju asymilacja z całością państwa.Równolegle do tych trzech mniejszych unii z Prusami, Mazowszem i Inflantami, rozwija się wspomniane już na wstępie olbrzymie, zarówno na rozmiary terytorialne, jak na znaczenie dziejowe, epokowe dzieło unii z Litwą historyczną, krajem, który obszarem swym niewiele ustępuje Francji.Przedstawia się ono jako szereg coraz ściślejszych umów, zawieranymi miedzy oboma państwami w przeciągu lat dwustu, jest zatem wytworem niezwykle dojrzałej ewolucji.Wśród całego łańcucha ponawianych w obrębie tego czasu unii polsko – litewskich wybijają się trzy główne etapy.W roku 1386 zawarta została pierwsza, personalna unia Polski z Litwą przez powołanie na tron Polski wielkiego księcia Litwy, Jagiełły, i poślubienie przez niego królowej polskiej Jadwigi.W roku 1413 doszła do skutku unia w Horodle, w której oba narody poręczyły sobie trwałe porozumienie co do następstwa tronu, a szlachta litewska otrzymała zadatki swobód i praw politycznych, jakie już posiadała szlachta polska [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl centka.pev.pl
.„Związkiem miłości”, więc niby mistycznym małżeństwem dwóch narodów nazwano wręcz dalszą ściślejszą unię polsko – litewską w Horodle w roku 1413, której akt przez Polaków ułożony rozpoczynał się charakterystycznym wyznaniem:„Nie dozna łaski zbawienia, kogo nie wesprze miłość.Ona jedna nie działa marnie: promienna sama w sobie, gasi zawiści, uśmierza swary, użycza wszystkim pokoju, skupia co się rozpierzchło, podźwiga co upadło, wygładza nierówności, prostuje krzywe, wszystkim pomaga, nie obraża nikogo, a ktokolwiek schroni się pod jej skrzydła, ten znajdzie bezpieczeństwo i nie ulęknie się niczyjej groźby.Miłość tworzy prawa, włada państwami, urządza miasta, wiedzie stany Rzeczypospolitej ku najlepszemu końcowi, a kto ją pogardzi, ten wszystko utraci.Dlatego też my wszyscy zebrani, prałaci, rycerstwo i szlachta, chcąc spocząć pod puklerzem miłości i przejęci pobożnym ku niej uczuciem, niniejszym dokumentem stwierdzamy, że łączymy i wiążemy nasze domy i pokolenia, nasze rody i herby.”Polska zapisała w dziejach cały szereg takich dobrowolnych do siebie przystąpień.W roku 1454 stany pruskie z miastami prawie czysto niemieckimi i szlachta w znacznej części niemiecką lub zniemczoną wypowiedziały posłuszeństwo oligarchicznemu rządowi Zakonu Krzyżackiego i zwróciły się do Polski z prośbą o inkorporację.W dwanaście lat po tym zgłoszeniu się stanęła unia Prus z Polską.Odtąd, od roku 1466, jest pruskie Pomorze Gdańskie integralna częścią Rzeczypospolitej, zachowując atoli pod względem ustrojowym szeroka wewnętrzna samodzielność.Nowa prowincja posiada odrębne prawo sądowe, tzw.„korekturę pruską”, odrębny sejm, odrębny skarb z podskarbim pruskim.Do końca istnienia Rzeczypospolitej posłowie pruscy, kładąc podpisy na aktach elekcyjnych królów, zaopatrywali je zastrzeżeniem „salvis per omnia juribus terrarum Prussiae” (z zachowaniem praw ziemi Pruskiej).W granicach Prus jeszcze dalej idącą odrębność administracyjną i sądową zachowuje Warmia z biskupem swym jako księciem na czele.Do tego stopnia sięga swoboda, że nie tylko niemczyzna w tych przyłączonych ziemiach zachowuje cechy języka urzędowego w magistratach, ale posługuje się nią nawet kancelaria królewska w stosunkach z miastami pruskimi, czego przestrzega tak typowo narodowy król, jak Jan III Sobieski.W roku 1525, z wygaśnięciem dynastii Piastów, księstwo mazowieckie wyrzeka się swej udzielności i przystępuje do dobrowolnego związku z państwem polskim; i oni zachowuje przez długi czas odrębne urządzenia, między innymi własne urządzenia prawne, skodyfikowane pod nazwa „ exceptów mazowieckich”.W roku 1561 akces do Polski zgłaszają Inflanty.Zagrożone pod rządami Zakonu Mieczowego zaborem przez rosnącą potęgę Moskwy, niemieckie to i przeważnie protestanckie państewko duchowne, mając do wyboru z jednaj strony jednowierczą i pokrewna plemiennie Szwecję i Danię, z drugiej katolicką Polskę, wybiera tę ostatnią ze względu na widoki uzyskania najszerszego samorządu.Rzeczywiście wcielone do Rzeczypospolitej polskiej Inflanty zachowują, obok pełnej swobody wyznaniowej, oddzielne władze, własne sądownictwo, a początkowo osobny sejm.Stopniowo, bez żadnego ze strony polskiej nacisku, dokonała się ściślejsza tego kraju asymilacja z całością państwa.Równolegle do tych trzech mniejszych unii z Prusami, Mazowszem i Inflantami, rozwija się wspomniane już na wstępie olbrzymie, zarówno na rozmiary terytorialne, jak na znaczenie dziejowe, epokowe dzieło unii z Litwą historyczną, krajem, który obszarem swym niewiele ustępuje Francji.Przedstawia się ono jako szereg coraz ściślejszych umów, zawieranymi miedzy oboma państwami w przeciągu lat dwustu, jest zatem wytworem niezwykle dojrzałej ewolucji.Wśród całego łańcucha ponawianych w obrębie tego czasu unii polsko – litewskich wybijają się trzy główne etapy.W roku 1386 zawarta została pierwsza, personalna unia Polski z Litwą przez powołanie na tron Polski wielkiego księcia Litwy, Jagiełły, i poślubienie przez niego królowej polskiej Jadwigi.W roku 1413 doszła do skutku unia w Horodle, w której oba narody poręczyły sobie trwałe porozumienie co do następstwa tronu, a szlachta litewska otrzymała zadatki swobód i praw politycznych, jakie już posiadała szlachta polska [ Pobierz całość w formacie PDF ]