[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.38BG AGH W nauce o stosunkach międzynarodowych pojęcie konfliktu zbrojnego jest szerszeod pojęcia wojny.Konflikt (łac.conflictus = zderzenie), to wszelkie przejawy walki zbroj-nej, także nie wypowiedziane, której uczestnikami są strony nie będące podmiotami prawamiędzynarodowego.Konflikt zbrojny jest poprzedzony antagonizmem stron, narastającąsprzecznością interesów, konfliktem o charakterze werbalnym (protest, sprzeciw, ostrzeże-nie, grozba) i akcją konfliktową (np.zerwanie stosunków dyplomatycznych, demonstracjasiły).Akcje konfliktowe, które doprowadziły do użycia siły, przekształcają się w konfliktyzbrojne.Oba terminy używane są wymiennie przy podkreślaniu elementu walki.Na ogółmianem wojny określa się konflikt, w którym uczestniczą co najmniej dwa podmioty woju-jące, posługujące się siłami zbrojnymi i stosujące środki i metody walki zbrojnej przeciwkosobie przy zachowaniu pewnej ciągłości działań.Według Sztokholmskiego Międzynaro-dowego Instytutu ds.Badań nad Pokojem (SIPRI) wojną jest większy konflikt zbrojny,w którym przez dłuższy czas walczą oddziały wojskowe podległe dwu lub więcej rządomi co najmniej jednej organizacji wojskowej .Na pojęcie wojny składają się działania wojenne, tj.stan wojny i operacje prowa-dzone w ramach walki konwencjonalnej lub partyzanckiej, o zasięgu światowym czy lokal-nym, z zastosowaniem sił lądowych, morskich i powietrznych.Stan wojny to sytuacjaprawna, w której uznaje się istnienie wojny.Jego ogłoszenie pociąga za sobą określoneskutki prawne dla państw wojujących, neutralnych czy osób fizycznych i prawnych.Powo-duje zerwanie stosunków dyplomatycznych i konsularnych oraz zawieszenie umów mię-dzynarodowych.Państwa trzecie zobowiązują się zachować neutralność.Wypowiedzenie wojny nie jest równoznaczne z wprowadzeniem stanu wojny.Wojnamoże być prowadzona bez formalnego istnienia stanu wojny.Może być również i tak, żestan wojny nie wiąże się z faktycznym prowadzeniem działań wojennych (np.w czasieII wojny światowej niektóre państwa Ameryki Aacińskiej wypowiedziały wojnę Niemcom,nie podejmując działań wojennych).Może też wojna trwać nadal, mimo że operacje wojen-ne zostały zakończone, np.decyzję o zakończeniu stanu wojny z Niemcami Polska podjęław 1945 r.W historii ogólnej, politologii i nauce o stosunkach międzynarodowych istnieje wieleklasyfikacji konfliktów zbrojnych.Część badaczy uwzględnia tylko te konflikty, w którychuczestniczą regularne jednostki.Na tej podstawie w ciągu 90 lat XX w.zarejestrowanoblisko 180 konfliktów zbrojnych, przy czym 140 z nich rozpoczęło się po II wojnie świa-towej.Ich podział geograficzny wskazuje na szczególne nasilenie się konfliktów od lattrzydziestych do połowy stulecia w Azji Południowo-Wschodniej, a od początku lat 60.w Afryce i na Bliskim Wschodzie.Istnieją jeszcze inne kwalifikacje zależne od przyjętych metod badawczych, kryteriówwyjściowych czy nawet poglądów autora, dzielące wojny na regularne, partyzanckie, do-mowe, interwencyjne, prewencyjne, lądowe, morskie, powietrzne.W rezultacie liczbękonfliktów zaistniałych tylko po II wojnie światowej szacuje się na około 150 160w zależności od ich rodzaju, zasięgu i wielkości zaangażowanych sił.W przeszłości, kiedy podbój nowych ziem miał istotne znaczenie dla dobrobytui potęgi państw, przeważały wojny między państwami: ograniczone w sensie terytorialnym,39BG AGH w doborze wroga i w zakresie stosowanych środków.Współcześnie, w następstwie podsta-wowych dawniej i pojawienia się nowych kryteriów politycznych, doświadczeń wojenświatowych, broni atomowej, zobowiązań przestrzegania prawa międzynarodowego, regu-larne wojny miedzy państwami ustąpiły miejsca płynnym formom przemocy.W II połowieXX w.uderza kontrast między nikłą liczbą wojen między państwami, a znaczną ilościąwojen domowych wynikających z sytuacji wewnętrznej państw.Co więcej, o ile w prze-szłości wszelki konflikt lokalny niósł w sobie grozbę wojny regionalnej czy światowej, todziś odwrotnie, tam gdzie taki konflikt wybuchnie, społeczność międzynarodowa stara sięgo gasić i izolować.Niewielu polityków sprawujących władzę w XX w.wierzyło w przyszłość bez wojen,mimo różnych poglądów na te kwestie.Nawet zasady unikania przemocy MahatmyGhandiego legły w gruzach wobec dwóch wojen Indii z Pakistanem o Kaszmir (19471948, 1965 1966).Nastąpiło jednak ograniczanie użycia siły w stosunkach między pań-stwami.Niewątpliwie było to następstwem koszmaru II wojny światowej, dwubiegunowe-go podziału świata, zagrożenia nuklearnego sytuacji, w której zwycięstwo równałoby sięklęsce.W pewnym sensie czynnikiem powstrzymującym było też nabywane z czasemprzekonanie o tym, że dziłania militarne są nie do końca skuteczne, niezwykle kosztownei brzemienne w bardzo poważne konsekwencje.W świecie rywalizacji dwóch supermo-carstw niepowodzeniem dla strony atakującej zakończyła się np.francusko-brytyjskaoperacja sueska w 1956 r.Akcję wspólnie zablokowały USA i ZSRR dostrzegając w niejodradzający się kolonializm.Nie udało się wyeliminować wojny jako metody rozstrzyganiasporów.Niechlubne przykłady to wojna koreańska (1950 1953), wietnamska (1961 1974),wojny izraelsko-arabskie (1967, 1973, 1982), iracko-irańska (1980 1987) oraz wojna w Za-toce Perskiej (1990 1991).Upraszczając można klasyfikację konfliktów sprowadzić do dwóch podstawowychrodzajów:1) wojen między państwami,2) wojen domowych.Jeżeli kryteria pierwszych są oczywiste, to w drugich mieszczą się różne formy walki: ple-mienne, narodowowyzwoleńcze, powstania wszelkiego rodzaju, zorganizowane bunty wspartezbrojnymi oddziałami, walki o władzę, w których każda ze stron dysponuje siłą zbrojną.Z uwagi na zasięg i stopień zaangażowania państw stosowany jest także podziałkonfliktów na: globalne w których angażują się czynnie siły mocarstw światowych i którewywołują globalne napięcia; regionalne toczone przy udziale największych państw regionu pretendujących do roliregionalnych mocarstw, przy użyciu poważnych sił zbrojnych na dużym obszarze; lokalne w których uczestniczą państwa o niskiej pozycji międzynarodowej, dyspo-nujące niewielkimi siłami zbrojnymi; konflikty te nie wywołują większych napięći negatywnych skutków międzynarodowych.40BG AGH Można się też spotkać, zwłaszcza w publikacjach wojskowych lat 80., z typologią do-konywaną przy zastosowaniu kryteriów politycznych, a konkretnie stopnia zaangażowa-nia się supermocarstw [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl centka.pev.pl
.38BG AGH W nauce o stosunkach międzynarodowych pojęcie konfliktu zbrojnego jest szerszeod pojęcia wojny.Konflikt (łac.conflictus = zderzenie), to wszelkie przejawy walki zbroj-nej, także nie wypowiedziane, której uczestnikami są strony nie będące podmiotami prawamiędzynarodowego.Konflikt zbrojny jest poprzedzony antagonizmem stron, narastającąsprzecznością interesów, konfliktem o charakterze werbalnym (protest, sprzeciw, ostrzeże-nie, grozba) i akcją konfliktową (np.zerwanie stosunków dyplomatycznych, demonstracjasiły).Akcje konfliktowe, które doprowadziły do użycia siły, przekształcają się w konfliktyzbrojne.Oba terminy używane są wymiennie przy podkreślaniu elementu walki.Na ogółmianem wojny określa się konflikt, w którym uczestniczą co najmniej dwa podmioty woju-jące, posługujące się siłami zbrojnymi i stosujące środki i metody walki zbrojnej przeciwkosobie przy zachowaniu pewnej ciągłości działań.Według Sztokholmskiego Międzynaro-dowego Instytutu ds.Badań nad Pokojem (SIPRI) wojną jest większy konflikt zbrojny,w którym przez dłuższy czas walczą oddziały wojskowe podległe dwu lub więcej rządomi co najmniej jednej organizacji wojskowej .Na pojęcie wojny składają się działania wojenne, tj.stan wojny i operacje prowa-dzone w ramach walki konwencjonalnej lub partyzanckiej, o zasięgu światowym czy lokal-nym, z zastosowaniem sił lądowych, morskich i powietrznych.Stan wojny to sytuacjaprawna, w której uznaje się istnienie wojny.Jego ogłoszenie pociąga za sobą określoneskutki prawne dla państw wojujących, neutralnych czy osób fizycznych i prawnych.Powo-duje zerwanie stosunków dyplomatycznych i konsularnych oraz zawieszenie umów mię-dzynarodowych.Państwa trzecie zobowiązują się zachować neutralność.Wypowiedzenie wojny nie jest równoznaczne z wprowadzeniem stanu wojny.Wojnamoże być prowadzona bez formalnego istnienia stanu wojny.Może być również i tak, żestan wojny nie wiąże się z faktycznym prowadzeniem działań wojennych (np.w czasieII wojny światowej niektóre państwa Ameryki Aacińskiej wypowiedziały wojnę Niemcom,nie podejmując działań wojennych).Może też wojna trwać nadal, mimo że operacje wojen-ne zostały zakończone, np.decyzję o zakończeniu stanu wojny z Niemcami Polska podjęław 1945 r.W historii ogólnej, politologii i nauce o stosunkach międzynarodowych istnieje wieleklasyfikacji konfliktów zbrojnych.Część badaczy uwzględnia tylko te konflikty, w którychuczestniczą regularne jednostki.Na tej podstawie w ciągu 90 lat XX w.zarejestrowanoblisko 180 konfliktów zbrojnych, przy czym 140 z nich rozpoczęło się po II wojnie świa-towej.Ich podział geograficzny wskazuje na szczególne nasilenie się konfliktów od lattrzydziestych do połowy stulecia w Azji Południowo-Wschodniej, a od początku lat 60.w Afryce i na Bliskim Wschodzie.Istnieją jeszcze inne kwalifikacje zależne od przyjętych metod badawczych, kryteriówwyjściowych czy nawet poglądów autora, dzielące wojny na regularne, partyzanckie, do-mowe, interwencyjne, prewencyjne, lądowe, morskie, powietrzne.W rezultacie liczbękonfliktów zaistniałych tylko po II wojnie światowej szacuje się na około 150 160w zależności od ich rodzaju, zasięgu i wielkości zaangażowanych sił.W przeszłości, kiedy podbój nowych ziem miał istotne znaczenie dla dobrobytui potęgi państw, przeważały wojny między państwami: ograniczone w sensie terytorialnym,39BG AGH w doborze wroga i w zakresie stosowanych środków.Współcześnie, w następstwie podsta-wowych dawniej i pojawienia się nowych kryteriów politycznych, doświadczeń wojenświatowych, broni atomowej, zobowiązań przestrzegania prawa międzynarodowego, regu-larne wojny miedzy państwami ustąpiły miejsca płynnym formom przemocy.W II połowieXX w.uderza kontrast między nikłą liczbą wojen między państwami, a znaczną ilościąwojen domowych wynikających z sytuacji wewnętrznej państw.Co więcej, o ile w prze-szłości wszelki konflikt lokalny niósł w sobie grozbę wojny regionalnej czy światowej, todziś odwrotnie, tam gdzie taki konflikt wybuchnie, społeczność międzynarodowa stara sięgo gasić i izolować.Niewielu polityków sprawujących władzę w XX w.wierzyło w przyszłość bez wojen,mimo różnych poglądów na te kwestie.Nawet zasady unikania przemocy MahatmyGhandiego legły w gruzach wobec dwóch wojen Indii z Pakistanem o Kaszmir (19471948, 1965 1966).Nastąpiło jednak ograniczanie użycia siły w stosunkach między pań-stwami.Niewątpliwie było to następstwem koszmaru II wojny światowej, dwubiegunowe-go podziału świata, zagrożenia nuklearnego sytuacji, w której zwycięstwo równałoby sięklęsce.W pewnym sensie czynnikiem powstrzymującym było też nabywane z czasemprzekonanie o tym, że dziłania militarne są nie do końca skuteczne, niezwykle kosztownei brzemienne w bardzo poważne konsekwencje.W świecie rywalizacji dwóch supermo-carstw niepowodzeniem dla strony atakującej zakończyła się np.francusko-brytyjskaoperacja sueska w 1956 r.Akcję wspólnie zablokowały USA i ZSRR dostrzegając w niejodradzający się kolonializm.Nie udało się wyeliminować wojny jako metody rozstrzyganiasporów.Niechlubne przykłady to wojna koreańska (1950 1953), wietnamska (1961 1974),wojny izraelsko-arabskie (1967, 1973, 1982), iracko-irańska (1980 1987) oraz wojna w Za-toce Perskiej (1990 1991).Upraszczając można klasyfikację konfliktów sprowadzić do dwóch podstawowychrodzajów:1) wojen między państwami,2) wojen domowych.Jeżeli kryteria pierwszych są oczywiste, to w drugich mieszczą się różne formy walki: ple-mienne, narodowowyzwoleńcze, powstania wszelkiego rodzaju, zorganizowane bunty wspartezbrojnymi oddziałami, walki o władzę, w których każda ze stron dysponuje siłą zbrojną.Z uwagi na zasięg i stopień zaangażowania państw stosowany jest także podziałkonfliktów na: globalne w których angażują się czynnie siły mocarstw światowych i którewywołują globalne napięcia; regionalne toczone przy udziale największych państw regionu pretendujących do roliregionalnych mocarstw, przy użyciu poważnych sił zbrojnych na dużym obszarze; lokalne w których uczestniczą państwa o niskiej pozycji międzynarodowej, dyspo-nujące niewielkimi siłami zbrojnymi; konflikty te nie wywołują większych napięći negatywnych skutków międzynarodowych.40BG AGH Można się też spotkać, zwłaszcza w publikacjach wojskowych lat 80., z typologią do-konywaną przy zastosowaniu kryteriów politycznych, a konkretnie stopnia zaangażowa-nia się supermocarstw [ Pobierz całość w formacie PDF ]