Hejnicka Bezwińska Teresa Pedagogika ogólna

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Hejnicka-Bezwińska, Pedagogika ogólna, Warszawa 2008ISBN 978-83-60501-19-1, � by WAiP 2008Słownik kategorii pojęciowych483hipotez i logicznymi zasadami wszelkich rozumowań, 2) potocznie to: a) zdolnośćczłowieka do poszukiwania obiektywizmu w procesie poznawania, doznawaniaemocji oraz zachowaniach, b) krytykanctwo, czyli poszukiwanie za wszelką cenęnegatywnych stron każdego stanu, wydarzenia, zjawiska, procesu, rzeczy i osoby.Krytyka: sztuka osądzania, rozstrzygania; w nauce analiza i ocena zastosowa-nych procedur poznawczych oraz uzyskanych wytworów ze względu na okre-ślone wartości, standardy, normy, zasady przyjęte przez depozytariuszy kapitałuzwiązanego z autorytetem nauki.Kryzys: stan załamania, który może kończyć się destrukcją (zapaścią, unice-stwieniem) lub zapowiedzią możliwego przesilenia i potencjalnego przełomuw funkcjonowaniu.Kryzys może dotyczyć określonego systemu politycznego,społecznego, kulturowego, osobowościowego.Pierwsza faza kryzysu jest zawszezwiązana z załamaniem i utratą dotychczasowego stanu równowagi, co wiąże sięz poczuciem dyskomfortu.W drugiej fazie następuje uświadomienie objawówowego dyskomfortu i zidentyfikowanie jego przyczyn.W trzecim etapie pojawiasię szansa na przezwyciężenie kryzysu poprzez przestrukturalizowanie całej sy-tuacji problemowej, nowe jej opisanie i zinterpretowanie.Kryzys traktowany jestprzez współczesne nauki społeczne jako czynnik radykalnej zmiany i rozwoju.Kształcenie: współcześnie stanowi przedmiot badań subdyscypliny pedago-gicznej nazywanej dydaktyką, która zajmuje się badaniem celów, treści, metod,zasad i form organizacyjnych procesów kształcenia (nauczania i uczenia się)w odróżnieniu od teorii wychowania, która przedmiotem badań czyni proceswychowania.Kształceniem nazywa się też bardziej ogólnie pojmowany proces,w którym ludzie poznają przyrodę, świat społeczny i świat kultury oraz rozwijająswoje zdolności poznawcze.Kultura: w znaczeniu pierwotnym pojęcie to oznaczało uprawę roli; współcześ-nie stosuje się je w opozycji do natury: 1) w znaczeniu opisowym nazywa cało-ściowo sposób życia charakterystyczny dla danej zbiorowości ludzi w określo-nym czasie historycznym, a więc to, co posiadają, myślą i robią jako członkowietego społeczeństwa; 2) w znaczeniu wartościującym pojęcie kultury służy doprzeciwstawienia sobie pewnych wzorów myślenia, działania i posiadania innym,które uznawane są za gorsze.Tak porównywać można np.k.indywidualistyczną k.kolektywistyczną; k.zaufania k.cynizmu i inne.W węższym rozumieniu kulturę można definiować jako system czynności i wy-tworów, których podstawowym aspektem jest obecność znaczeń jako intersu-T.Hejnicka-Bezwińska, Pedagogika ogólna, Warszawa 2008ISBN 978-83-60501-19-1, � by WAiP 2008Słownik kategorii pojęciowych484biektywnie rozumianych sensów posiadających społeczną wartość i akceptację.Ten system sensów i znaczeń tworzy uniwersum symboliczne, charakteryzującesię określonym poziomem spójności.Naruszenie spójności, czy to w wyniku in-dywidualnej migracji większych grup ludzkości, czy to w rezultacie wzmożonychprocesów komunikacyjnych albo nawet intensywnych przemian ekonomicznych,wiąże się z koniecznością adaptacji do nowego świata symboli, aby odbudowaćspójność symbolicznego środowiska człowieka.Kultura naukowa: obejmuje rozumienie i akceptację zasad i reguł legitymizującychwytwarzanie wiedzy naukowej i korzystanie z niej.Wskaznikiem poziomu kulturynaukowej ludzi jest poziom respektowania przez nich zasad i reguł racjonalnościnaukowej, tj.pewnych wzorów myślenia, mówienia pisania i działania.W związkuz tym każde kształcenie naukowe musi się zaczynać od swego rodzaju intelektual-nego i uczuciowego katharsis, aby zastąpić wiedzę zamkniętą i statyczną poznaniemotwartym i dynamicznym, które jest charakterystyczne dla kultury naukowej.Kulturacja: proces wrastania w kulturę i przygotowywania się do roli jej od-biorcy, kontynuatora (nosiciela i strażnika dorobku kultury, tradycji i wartości),kontestatora i twórcy.Liberalizm: Postawa światopoglądowa i koncepcja teoretyczna, której zwolen-nicy przyjmują indywidualistyczną koncepcję człowieka i głoszą, że najwyższąwartością jest wolność jednostki.Liberalne doktryny państwa, doktryny po-lityczne oraz doktryny ekonomiczne przyjmują w związku z tym jako zasadę równość podmiotów (jednostek ludzkich).Na tych założeniach i zasadach opar-te są też pedagogiczne ideologie liberalne, np.pajdocentryzm oraz liberalne dok-tryny pedagogiczne.Luka ludzka: termin wprowadzony przez autorów raportu Klubu Rzymskiego,zatytułowanego Uczyć się bez granic.Jak zewrzeć lukę ludzką dla oznaczeniapogłębiającej się rozbieżności pomiędzy możliwością technicznego panowanianad człowiekiem i światem przyrody a odpowiedzialnością ludzi za skutki tychdziałań.Autorzy tego raportu sugerują, że żyjący współcześnie ludzie nie są jesz-cze w stanie w pełni zrozumieć znaczenia i następstw tego, co czynią.Nie potra-fiąc zrozumieć powodowanych przez samych siebie zmian w środowisku natu-ralnym i we własnym położeniu, coraz bardziej oddalają się od realnego świata.Tak właśnie powstaje luka ludzka (human gap).T.Hejnicka-Bezwińska, Pedagogika ogólna, Warszawa 2008ISBN 978-83-60501-19-1, � by WAiP 2008Słownik kategorii pojęciowych485Ludobójstwo: stosuje się na określenie umyślnego i systematycznego niszczeniaokreślonych warstw narodów i ludów, grup rasowych i religijnych.Makroskop: nowa perspektywa poznawcza zaproponowana przez J.Rosnaya, ak-centująca rolę syntezy i potrzebę podejmowania prób holistycznego i całościowegooglądu, aby na nowo obejrzeć przyrodę, społeczeństwo, człowieka, by spróbowaćwyodrębnić nowe zasady edukacji i działania.Makroskop filtruje detale, uwydatniapołączenia, wydobywa zbliżenia, łączy rozproszone fragmenty wiedzy.Manipulacja: 1) czynność wykonywana ręcznie, wymagająca dużej zręcznościmanualnej; 2) działanie proceduralne; 3) procesy zniewolenia człowieka.Materializm: stanowisko filozoficzne, którego zwolennicy przyjmują założenie,że jedynym istniejącym bytem jest materia.Materializm historiozoficzny opartyjest na założeniu, że głównym czynnikiem determinującym zmiany w procesiehistorycznym są warunki życiowe i interesy mas społecznych.Mądrość: w znaczeniu najbardziej rozpowszechnionym to zdolność wrodzonalub nabyta, która wskazuje człowiekowi właściwy kierunek życia i pomaga muzapewnić sobie pomyślność, a nawet szczęście.Nie pokrywa się ze szczegółowąwiedzą, choć ją zakłada w takim stopniu, w jakim jest ona potrzebna do właści-wego postępowania w konkretnych okolicznościach [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Wątki