[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W pobliskiej Jodenbuurt, starej dzielnicy żydowskiej, znajdowały się najważniejszeinstytucje gminy i przybytki religijne, między innymi wielka portugalska Esnoga, ukończonaw 1675 roku.Na okolicznych ulicach można było kupia tradycyjne przysmaki: smażoną ikrę,bułeczki imbirowe i wędzone ryby.W 1930 roku w mieście było 80 sklepów z koszernążywnością, w tym 32 jatki oraz 24 piekarnie i cukiernie.Volksrebbe (ludowy rabin) Meijer deHond, po trosze staroświecki magid (kaznodzieja), po trosze populistyczny kontestatori nowoczesny pracownik socjalny, stał się trybunem klasy robotniczej w dzielnicy,a przynajmniej tych biedaków, którzy pozostali uczuciowo związani z żydowską tradycją.Jodenbuurt zafrapował niemiecko-żydowską pracownicę socjalną Gertrude Cohn (pózniejvan Tijn), która zamieszkała w Amsterdamie w 1915 roku:Tamtejsze uliczki przypominały labirynt; domy były niewiarygodnie stare.Dowiedziałamsię pózniej, ile biedy, mieszanych małżeństw [chodzi o małżeństwa między bliskimi krewnymi]i chorób było w tym getcie; ale nie rzucało się to tak w oczy jak w Londynie.Wydawało się,że nie ma slumsów.Zafascynowały mnie żydowskie bazary, znajdujące się przed dwomapięknymi starymi synagogami.Sprzedawano tam wszystko, od zardzewiałych gwozdzido jedwabnej bielizny[8].Mieszkania w dzielnicy żydowskiej w latach trzydziestych były nadal przeludnionei brudne.Szerzyły się plagi społeczne, w tym pijaństwo i prostytucja[9].W tym czasie jednak w dzielnicy mieszkali już tylko najbiedniejsi %7łydzi.Większośaprzeniosła się do wschodnich części miasta: lepiej sytuowani robotnicy do Transvaalbuurt,zamożniejsza klasa średnia do Plantage.Jonathan Israel zauważył, że tak zwana filaryzacja holenderskiego społeczeństwa ułatwiła zarówno akceptację żydowskiej odrębności przez holenderskie społeczeństwo, jak nadzwyczajgładkie odgrodzenie się %7łydów od głównego nurtu holenderskiej polityki i sprawpublicznych [10].Nie mając własnego filaru , %7łydzi na ogół utożsamiali się pod względempolitycznym z liberałami lub socjaldemokratami.Na początku XX wieku przestali się odgradzaa i zaczęli braa czynny udział w holenderskim życiu publicznym, zwłaszcza w ruchusocjalistycznym.Na początku lat trzydziestych czterech z sześciu radnych miejskichw Amsterdamie (jeden liberał i trzech socjaldemokratów) było %7łydami.Jednocześnie holenderskie żydostwo dzieliło się na Sefardyjczyków, Aszkenazyjczykówi, po 1933 roku, imigrantów z Trzeciej Rzeszy.Sefardyjczycy patrzyli z góryna Aszkenazyjczyków, a obie te grupy traktowały protekcjonalnie uchodzców z Niemiec.Poczucie odpowiedzialności nie pozwalało jednak na zbyt jawne okazywanielekceważenia.Społecznośa chlubiła się imponującym wachlarzem instytucji oświatowychi społecznych, które jednak dzieliły się nie tylko według funkcji, ale także wedle przynależnościgrupowej: jedne były sefardyjskie, drugie aszkenazyjskie.Społecznośa portugalska , licząca nie więcej niż 4500 osób, miała własny szpital w dzielnicy Plantage, dwa sierocińce, jeden dla chłopców, drugi dla dziewcząt, trzy domystarców, jeden dla mężczyzn, drugi dla kobiet, trzeci dla małżeństw (pod warunkiem, że związektrwał co najmniej dwadzieścia lat), a także towarzystwo, które rozdawało piętnaście paltzimowych rocznie (tylko mężczyznom), i drugie, rozdające bluzki kobietom powyżejpięadziesiątki.Dwa towarzystwa udzielały pomocy kobietom po porodzie: jedno tym, któreurodziły syna, drugie matkom dziewczynek.Organizacje te opierały się wszelkim próbompołączenia i zaciekle [broniły] swojej niezależności [11].Dwa inne szpitale żydowskie przeznaczone były przede wszystkim dlaAszkenazyjczyków.Główny, znajdujący się przy Nieuwe Keizersgracht, miał trzysta łóżek.Joodsche Invalide, dom dla starców, niewidomych i innych osób niepełnosprawnych, założonyz inicjatywy Meijera de Honda, zyskał ogólnoświatową sławę.Od 1937 roku mieścił sięw pięknym, nowoczesnym budynku, zwanym szklanym pałacem , przy Weesperplein.Utrzymywał się głównie z prywatnych datków i wyróżniał się wśród żydowskich instytucji tym,że pozyskiwał wsparcie zarówno od %7łydów, jak nie-%7łydów.Zrodki zdobywał w rozmaitysposób: poprzez publiczną zbiórkę pieniędzy, sprzedaż kalendarzy, imprezy dobroczynne,darmowe ogłoszenia w gazecie De Telegraaf , kilka popularnych rewii objazdowychz tancerkami, specjalne nagrania gramofonowe i filmy.Organizował też loterie w stacji radiowejAVRO, a do udziału w nich zachęcały znane osoby, na przykład sam premier Holandii,Hendrikus Colijn[12].Pomoc ze strony nie-%7łydów dowodziła, że stosunki amsterdamskich %7łydówz chrześcijańskimi sąsiadami układały się dobrze i nie były zatrute uprzedzeniami, jak w dużejczęści Europy.Jednakże w latach 1933 1940 do Holandii przyjechało lub przejechało przez ten krajokoło 35 000 żydowskich uchodzców z Trzeciej Rzeszy.Napływ cudzoziemców ukazał graniceholenderskiej tolerancji.Jak pisze J.C.H.Blom, uchodzcy byli tak samo niemile widzianiw Holandii jak w większości innych krajów [13].Minister spraw socjalnych zauważył,że uchodzcy mają zupełnie inny sposób myślenia od tutejszych %7łydów [14].Rząd nie udzieliłnieproszonym gościom poważniejszego wsparcia materialnego.W 1935 roku Amsterdamski Komitet do spraw Uchodzców %7łydowskich przestał nadążaaz niesieniem pomocy wszystkim potrzebującym.Od 1933 roku zaopiekował się 5400przybyszami, z czego 2200 zostało wysłanych do innych krajów, głównie Palestyny.Okołotysiąca zawrócono do Niemiec, zapewne uznając, że nic im już tam nie grozi[15].W kwietniu1935 roku sekretarz komitetu Gertrude van Tijn napisała do Jamesa G.McDonalda, wysokiegokomisarza Ligi Narodów do spraw uchodzców: Za kilka miesięcy będziemy musieli zakończyadziałalnośa, ponieważ nie jesteśmy w stanie zdobya funduszy koniecznych do jej kontynuowaniazarówno w kraju, jak w skali międzynarodowej [16].Większośa uchodzców, którzy pozostali w Holandii, zamieszkała w Amsterdamie.Byłwśród nich Otto Frank z żoną Edith i córkami Margot i Anne.Jego frankfurcka firma już w 1933roku znalazła się w tarapatach, postanowił więc przenieśa się do Amsterdamu, który znałz wcześniejszego krótkiego pobytu [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl centka.pev.pl
.W pobliskiej Jodenbuurt, starej dzielnicy żydowskiej, znajdowały się najważniejszeinstytucje gminy i przybytki religijne, między innymi wielka portugalska Esnoga, ukończonaw 1675 roku.Na okolicznych ulicach można było kupia tradycyjne przysmaki: smażoną ikrę,bułeczki imbirowe i wędzone ryby.W 1930 roku w mieście było 80 sklepów z koszernążywnością, w tym 32 jatki oraz 24 piekarnie i cukiernie.Volksrebbe (ludowy rabin) Meijer deHond, po trosze staroświecki magid (kaznodzieja), po trosze populistyczny kontestatori nowoczesny pracownik socjalny, stał się trybunem klasy robotniczej w dzielnicy,a przynajmniej tych biedaków, którzy pozostali uczuciowo związani z żydowską tradycją.Jodenbuurt zafrapował niemiecko-żydowską pracownicę socjalną Gertrude Cohn (pózniejvan Tijn), która zamieszkała w Amsterdamie w 1915 roku:Tamtejsze uliczki przypominały labirynt; domy były niewiarygodnie stare.Dowiedziałamsię pózniej, ile biedy, mieszanych małżeństw [chodzi o małżeństwa między bliskimi krewnymi]i chorób było w tym getcie; ale nie rzucało się to tak w oczy jak w Londynie.Wydawało się,że nie ma slumsów.Zafascynowały mnie żydowskie bazary, znajdujące się przed dwomapięknymi starymi synagogami.Sprzedawano tam wszystko, od zardzewiałych gwozdzido jedwabnej bielizny[8].Mieszkania w dzielnicy żydowskiej w latach trzydziestych były nadal przeludnionei brudne.Szerzyły się plagi społeczne, w tym pijaństwo i prostytucja[9].W tym czasie jednak w dzielnicy mieszkali już tylko najbiedniejsi %7łydzi.Większośaprzeniosła się do wschodnich części miasta: lepiej sytuowani robotnicy do Transvaalbuurt,zamożniejsza klasa średnia do Plantage.Jonathan Israel zauważył, że tak zwana filaryzacja holenderskiego społeczeństwa ułatwiła zarówno akceptację żydowskiej odrębności przez holenderskie społeczeństwo, jak nadzwyczajgładkie odgrodzenie się %7łydów od głównego nurtu holenderskiej polityki i sprawpublicznych [10].Nie mając własnego filaru , %7łydzi na ogół utożsamiali się pod względempolitycznym z liberałami lub socjaldemokratami.Na początku XX wieku przestali się odgradzaa i zaczęli braa czynny udział w holenderskim życiu publicznym, zwłaszcza w ruchusocjalistycznym.Na początku lat trzydziestych czterech z sześciu radnych miejskichw Amsterdamie (jeden liberał i trzech socjaldemokratów) było %7łydami.Jednocześnie holenderskie żydostwo dzieliło się na Sefardyjczyków, Aszkenazyjczykówi, po 1933 roku, imigrantów z Trzeciej Rzeszy.Sefardyjczycy patrzyli z góryna Aszkenazyjczyków, a obie te grupy traktowały protekcjonalnie uchodzców z Niemiec.Poczucie odpowiedzialności nie pozwalało jednak na zbyt jawne okazywanielekceważenia.Społecznośa chlubiła się imponującym wachlarzem instytucji oświatowychi społecznych, które jednak dzieliły się nie tylko według funkcji, ale także wedle przynależnościgrupowej: jedne były sefardyjskie, drugie aszkenazyjskie.Społecznośa portugalska , licząca nie więcej niż 4500 osób, miała własny szpital w dzielnicy Plantage, dwa sierocińce, jeden dla chłopców, drugi dla dziewcząt, trzy domystarców, jeden dla mężczyzn, drugi dla kobiet, trzeci dla małżeństw (pod warunkiem, że związektrwał co najmniej dwadzieścia lat), a także towarzystwo, które rozdawało piętnaście paltzimowych rocznie (tylko mężczyznom), i drugie, rozdające bluzki kobietom powyżejpięadziesiątki.Dwa towarzystwa udzielały pomocy kobietom po porodzie: jedno tym, któreurodziły syna, drugie matkom dziewczynek.Organizacje te opierały się wszelkim próbompołączenia i zaciekle [broniły] swojej niezależności [11].Dwa inne szpitale żydowskie przeznaczone były przede wszystkim dlaAszkenazyjczyków.Główny, znajdujący się przy Nieuwe Keizersgracht, miał trzysta łóżek.Joodsche Invalide, dom dla starców, niewidomych i innych osób niepełnosprawnych, założonyz inicjatywy Meijera de Honda, zyskał ogólnoświatową sławę.Od 1937 roku mieścił sięw pięknym, nowoczesnym budynku, zwanym szklanym pałacem , przy Weesperplein.Utrzymywał się głównie z prywatnych datków i wyróżniał się wśród żydowskich instytucji tym,że pozyskiwał wsparcie zarówno od %7łydów, jak nie-%7łydów.Zrodki zdobywał w rozmaitysposób: poprzez publiczną zbiórkę pieniędzy, sprzedaż kalendarzy, imprezy dobroczynne,darmowe ogłoszenia w gazecie De Telegraaf , kilka popularnych rewii objazdowychz tancerkami, specjalne nagrania gramofonowe i filmy.Organizował też loterie w stacji radiowejAVRO, a do udziału w nich zachęcały znane osoby, na przykład sam premier Holandii,Hendrikus Colijn[12].Pomoc ze strony nie-%7łydów dowodziła, że stosunki amsterdamskich %7łydówz chrześcijańskimi sąsiadami układały się dobrze i nie były zatrute uprzedzeniami, jak w dużejczęści Europy.Jednakże w latach 1933 1940 do Holandii przyjechało lub przejechało przez ten krajokoło 35 000 żydowskich uchodzców z Trzeciej Rzeszy.Napływ cudzoziemców ukazał graniceholenderskiej tolerancji.Jak pisze J.C.H.Blom, uchodzcy byli tak samo niemile widzianiw Holandii jak w większości innych krajów [13].Minister spraw socjalnych zauważył,że uchodzcy mają zupełnie inny sposób myślenia od tutejszych %7łydów [14].Rząd nie udzieliłnieproszonym gościom poważniejszego wsparcia materialnego.W 1935 roku Amsterdamski Komitet do spraw Uchodzców %7łydowskich przestał nadążaaz niesieniem pomocy wszystkim potrzebującym.Od 1933 roku zaopiekował się 5400przybyszami, z czego 2200 zostało wysłanych do innych krajów, głównie Palestyny.Okołotysiąca zawrócono do Niemiec, zapewne uznając, że nic im już tam nie grozi[15].W kwietniu1935 roku sekretarz komitetu Gertrude van Tijn napisała do Jamesa G.McDonalda, wysokiegokomisarza Ligi Narodów do spraw uchodzców: Za kilka miesięcy będziemy musieli zakończyadziałalnośa, ponieważ nie jesteśmy w stanie zdobya funduszy koniecznych do jej kontynuowaniazarówno w kraju, jak w skali międzynarodowej [16].Większośa uchodzców, którzy pozostali w Holandii, zamieszkała w Amsterdamie.Byłwśród nich Otto Frank z żoną Edith i córkami Margot i Anne.Jego frankfurcka firma już w 1933roku znalazła się w tarapatach, postanowił więc przenieśa się do Amsterdamu, który znałz wcześniejszego krótkiego pobytu [ Pobierz całość w formacie PDF ]